به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نشست رونمایی و بررسی کتاب «بود انسانی و بهبود اجتماعی؛ اخلاق حرفهای با تاکید بر نهجالبلاغه» (دوشنبه، 16 آذرماه) با حضور مصطفی گرجی، علیاکبر افراسیابپور، محمدهانی ملازاده و بخشعلی قنبری به عنوان مولف اثر در سرای اهل قلم موسسه خانه کتاب برگزار شد.
اساس تطبیق نظریات با متون دینی غلط است
افراسیابپور گفـت: نویسنده در این کتاب دست به دو ابتکار مهم زده است. در گام نخست بر ایجاد «ساختار» تاکید کرده و اخلاق را با تکیه بر مفهوم بررسی کرده است. همانطور که میدانید اخلاق از سه جنبه فردی، اجتماعی و بینالمللی تشکیل شده است. امروزه دنیا در حال طی کردن مراحل بینالمللی اخلاق است، اما متاسفانه باید بگویم، ما هنوز در مرحله اخلاق فردی هستیم و به مرحله اخلاق اجتماعی نرسیدیم.
وی اظهار کرد: دومین ابتکار نویسنده در کتاب حاضر، تطبیق تک تک موارد اخلاق حرفهای با مباحث نهجالبلاغه است که نویسنده به آن به خوبی عمل کرده است. در کار برخی محققان مانند مهندس بازرگان، آیتالله طالقانی و یدالله سحابی، استخراج منابع علمی از متون دینی مانند «قرآن» به خوبی دیده میشود و کتاب حاضر نیز میتواند در همان زمره قرار بگیرد.
افراسیابپور با اشاره به اینکه استخراج منابع علمی از متون دینی میتواند جنبه مثبت و منفی داشته باشد، گفت: از جمله جنبههای مثبت این کار در این است که خواهان به روز کردن متون دین هستیم. متون دینی مخالف دستاوردهای جدید علمی نیستند و برای پرسشهای جدید علمی پاسخهایی در متون دینی وجود دارد. با توجه به اینکه این مبحث دارای وجوه مثبت است، اما من با اساس کار مخالف هستم، زیرا متون دینی برای انسانسازی و راه درست زندگی نازل شده و یا از سوی ائمه تحریر شده است. استخراج منابع علمی از این متون، به نوعی تفسیر به رای است.
وی با تاکید بر این نکته که استخراج منابع علمی از متون دینی باعث از بین رفتن اصالت این متون میشود، گفت: اگر نظریهای که با متون دین تطبیق داده شده، از سوی اندیشمند دیگری رد شود، به متون دینی ضربه وارد میشود.
با سقوط اخلاق مواجهیم
در بخش دیگری از نشست رونمایی و بررسی کتاب «بود انسانی و بهبود اجتماعی؛ اخلاق حرفهای با تاکید بر نهجالبلاغه»، محمدهانی ملازاده، عضو هیات علمی دانشگاه علوم قرآن و حدیث شهر ری گفت: بحث اخلاق قضیه چندان علمی نیست. تالیف این کتاب به چه مسالهای پاسخ میدهد؟ ژاپنیها مگر متن دینی مانند «نهجالبلاغه» دارند که اخلاق را در تمام وجوه زندگی خود رعایت میکنند؟ در حالیکه ما با نردبان رفیعی مانند «نهجالبلاغه» میخواهیم به آن برسیم. کتاب حاضر کاملا علمی است، اما چندان کاربردی نیست و جزو مطالعات تطبیقی به شمار میآید.
وی با تاکید بر اینکه نویسنده قصد تالیف Hand Book در زمینه اخلاق را نداشته است، اظهار کرد: در برخی صفحات کتاب «اخلاق حرفهای» تنازلی از «اخلاق الهی» است. چه هنگام به اخلاق نیازمندیم؟ وقتی که جامعه در حال سقوط است و استاندارد اخلاقی در آن نزول کرده است.
ملازاده ادامه داد: سالهاست کرسی «اخلاق» در دانشگاهها ایجاد شده است، مگر دانشگاههای خودمان به «اخلاق» پایبند هستند که کرسی «اخلاق» ایجاد میکنند. اگر اخلاق در دانشگاهها وجود دارد، چرا این همه بیاخلاقی علمی در آنها دیده میشود؟
«نهجالبلاغه»؛ بهترین کتاب معنوی جهان
بخشعلی قنبری، مولف کتاب «بود انسانی و بهبود اجتماعی؛ اخلاق حرفهای با تاکید بر نهجالبلاغه» در ادامه نشست گفت: اخلاق حرفهای بخشی از اخلاق کاربردی است. یک انسان علاوه بر اخلاق حرفهای در حین کار نیازمند چه جنبههایی از اخلاق است. امروزه در تمام مراکز، منشور اخلاقی نوشته شده است و براساس اینکه جامعه ما یک جامعه دینی است، سعی کردم، مقوله اخلاق حرفهای را در «نهجالبلاغه» بررسی کنم. این کتاب در میان شیعیان و اهل سنت از جایگاه خوبی برخوردار است و در میان بهترین کتابهای حرفهای معنوی در دنیا جا دارد.
وی اظهار کرد: کتاب حاضر در پنج فصل تالیف شده است. در بخشی از کتاب به اخلاق ساختاری اشاره کردم. در جوامع شرقی و جهان سوم، افراد «فردمحورانه» عمل میکنند و به علت فقدان «ساختار» دائم در تعارض و جنگ با یکدیگر هستند. اخلاقی شدن با شعار و بخشنامه به دست نمیآید بلکه باید این نکته را در نظر داشته باشیم که «اخلاق» امری فرایندی است و میتوان از طریق «ساختار» اخلاق را فضیلتی کرد.
قنبری ادامه داد: «تعریف اخلاق حرفهای»، «اخلاق فردی و شغلی»، «اخلاق ساختاری»، «اخلاق حرفهای تعاملی» و «بخشهای سیزدهگانه اصناف» فصلهای این کتاب را تشکیل میدهد. «نهجالبلاغه» یکی از بهترین متونی است که میتوان از آن اخلاق حرفهای را استخراج کرد.
مطالب مرتبط:
گرجی: بازخوانش متون کهن دینی را به فال نیک میگیرم/ «بود انسانی» دارای ریشههای اگزیستانسیالیستی است