خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)- «گوهر پاک: احوال و آثار شیخ حسنعلی تهرانی» به قلم محمدجواد نورمحمدی و «احوال و آثار شیخ محمد تقی رازی نجفی و خاندانش» نوشته رحیم قاسمی دو کتابی است که موسسه کتابشناسی شیعه آنها را منتشر کرده است.
در بخشی از مقدمه کتاب «گوهر پاک: احوال و آثار آیتالله شیخ حسنعلی تهرانی»، میخوانیم: «درباره حيات عالم بزرگوار مرحوم آیتالله حاج شيخ حسنعلى تهرانى (م 1325 ق) در جاهاى مختلف مطالب پراكندهاى آمده، امّا تاكنون اثرى مستقل و منسجم به علاقهمندان معارف تقديم نشده است. آنچه در اين اثر ارائه میشود، بررسى و تحقيق درباره حيات نورانى آن آيت بزرگ الهى و شاگرد مكتب توحيدىِ امام الموحدين على(ع) است و اميدوارم بتواند نمايى از جاذبه معنوى و جذبه ملكوتى و جوانب ظاهرى حيات آن فرهيخته آسمانى باشد.»
نگارنده ضمن درخواست از علاقهمندان برای ارائه اسناد جدید درباره زندگی این عالم بزرگ دین، نوشته است: «در اين نوشتار سعى بر اين بوده است كه اثرى كامل درباره حيات پاک و سراسر معنوى فقيه و عارف وارسته؛ آیتالله حاج شيخ حسنعلى تهرانى ارائه شود و اميد است موفق به اين كار شده باشم.»
نورمحمدی، کتاب شیخ حسنعلی تهرانی (از شاگردان برجسته میزرای بزرگ شیرازی و جدّ مادری آیتالله میرزا حسنعلی مروارید (ره)) را در سه فصل تهیه کرده است. فصل نخست این کتاب «ولادت و شکوه بالندگی» نام دارد. نویسنده در این فصل، سیره و سلوک شیخ را در کلام دیگران بررسی کرده و در ادامه به ولادت و استادان وی در حوزه علمیه پرداخته است. «سیر آسمانی و بارقههای ربانی» عنوان فصل دوم کتاب حاضر است. حالات معنوی و سیره عملی، اخلاص در عمل و شهرتگریزی در مباحث علمی از جمله موضوعاتی است که نورمحمدی، آنها را بررسی و پیشروی مخاطبان قرار داده است.
«چشمهسار دیانت و میوههای بندگی» عنوانی است که نویسنده برای فصل سوم کتاب «گوهر پاک» انتخاب کرده است. علاقهمندان میتوانند در این فصل، مروری بر احوالات شاگردان این عالم ربانی داشته باشند. آیتالله سیدمحمدباقر مدرسرضوی، محمدبن محمدعلی خراسانی و آیتالله میرزا علیاکبر شیرازی از جمله افرادی هستند که به عنوان شاگرد وی در این فصل از آنها نام برده شده است.
آثار و تالیفات شیخ حسنعلی تهرانی، دیگر عنوان این فصل است. در این بخش، تقریرات درس فقه میرزای بزرگ شیرازی، تعلیقات بر کتاب «طهارت» شیخ انصاری و حواشی بر «درالفوائد» آخوند خراسانی، از جمله آثار وی است که نویسنده به تفصیل آنها را در فصل سوم بررسی کرده است.
نورمحمدی، در بخش پایانی کتاب، ضمیمهای با عنوان «نگاهی به زندگی آیتالله میرزا حسنعلی مروارید» را در اختیار مخاطبان قرار داه است. در این ضمیمه، تحصیلات و استادان، شاگردان و آثار و سیره اجتماعی، سلوک عملی و چگونگی ارتحال وی بررسی شده است.
«گوهر پاک» در 152 صفحه، شمارگان هزار نسخه، به بهای 5 هزار تومان از سوی موسسه کتابشناسی شیعه به چاپ رسیده است.
«احوال و آثار شیخ محمدتقی رازی نجفی اصفهانی و خاندانش»
موسسه کتابشناسی شیعه در ابتدای این کتاب درباره طرح انتشار این کتاب چنین نوشته است: «یکی از طرحهاى گسترده و دراز دامن موسسه كتابشناسى شيعه، طرح «بزرگان شيعه» به فارسى و «أعلام الشيعة» به عربى است. در اين طرح، از ميان دانشوران بزرگ تاريخ شيعه كه در حفظ و پاسدارى از حريم تشيع و گسترش آن به گونههاى مختلف نقش اساسى و بارزى داشتهاند، بيش از یکصد تن از برجستهترين و تأثيرگذارترين آنها انتخاب، و سرگذشت، آرا و انديشهها، آثار علمى، فعاليتهاى اجتماعى و ساير امور مربوط به هر كدام در كتابى مبسوط منتشر میشود.»
رحیم قاسمی کار تالیف و جمعآوری این کتاب را بر عهده داشته است. در بخشی از مقدمه این نویسنده میخوانیم: «خاندان نجفی اصفهانی خاندانی اصیل و پربرکت در عرصه علم و ادب و فقاهت و زعامت دینی و اجتماعی ایران به شمار میرود. کثرت رجال نامآور و اثرگذار در این خاندان، آن را نمونهای مثالزدنی و کمنظیر در بیوتات علمی شیعه گردانیده است. سرسلسله این خاندان، علامه شیخ محمد تقی رازی، فقیهی بزرگ و متفکری کم مانند در علم اصول فقه بوده که خود و برادرش شیخ محمد حسین صاحب فصول، هر دو از حلقههای اتصال علم اصول فقه شیعه در مراحل تطور این علم به شمار رفته، و آثار علمی آنان تا سالها پس از وفاتشان در حوزههای علمی شیعه درخشش خاصی داشته است.»
به اعتقاد نگارنده کتاب، پیوند سببی این خاندان با بیوت بلند مرتبهایی همچون بیت «شیخ الطائفة شیخ جعفر نجفی کاشف الغطاء»، بیت «سیّد الفقهاء سیّد صدرالدین موسوی عاملی» و بیت «سیّد الطائفة حاج سیّد محمد باقر حجتالاسلام شفتی» موقعیت ممتاز دیگری بدان بخشیده است.
علامه شیخ محمدتقی رازی در زمان حیات، برترین مدرّس زمان خود در علم اصول بوده، و پس از وفات نیز با اثر گرانقدرش «هدایة المسترشدین یا حاشیه معالم» اشتهار داشت و دارد.
نویسنده، کتاب حاضر را در چهار فصل تالیف کرده است. در فصل نخست که «شیخ محمدتقی نجفی اصفهانی و برادرش صاحب فصول» نام دارد، ولادت و خاندان، تحصیلات، همدرسان شیخ محمدتقی در درس «کاشفالغطاء» و مهاجرت به ایران از جمله بخشهایی است که میتوان در این فصل مطالعه کرد.
«آیتالله حاج شیخ محمدباقر نجفی فرزند شیخ محمدتقی» عنوان فصل دوم این کتاب است. در این فصل، استادان، معاصران، بازگشت به اصفهان و اوصاف و خدمات حاج شیخ محمدباقر نجفی، به عنوان دیگر فرزند خاندان نجفی، از دیدگاه بزرگان از مطالب قابل مطالعه در این فصل است.
«فرزندان آیتالله حاج شیخ محمدباقر نجفی» عنوان فصل سوم از این کتاب است. در این فصل، حافظه محیرالعقول آقانجفی و عنایات اهل بیت(ع)، آقانجفی در طریق ریاضت و سلوک، حالات عرفانی آقا نجفی و اوصاف و خدمات آقا نجفی مطالبی است که میتوان در این فصل آن را مطالعه کرد.
خوانندگان در ادامه مطالعه این کتاب میتوانند، فصل چهارم با عنوان «علامه شیخابوالمجد محمدرضا نجفی» را مطالعه کنند. در این فصل، ولادت دیگر فرزند خاندان «نجفی»ها مورد بررسی قرار گرفته است. نویسنده آیتالله سید اسماعیل صدر، آیتالله ملاعلی نهاوندی، آیتالله حاج آقا رضا همدانی و عالم ربانی حاج ملا حسینقلی همدانی را میتوان از نظر گذراند.
کتاب «احوال و آثار شیخ محمدتقی رازی نجفی اصفهانی و خاندانش» در 986 صفحه، شمارگان هزار نسخه، به بهای 50 هزار تومان از سوی موسسه کتابشناسی شیعه منتشر شده است.