به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، دومین جلسه نقد و بررسی کتاب مردمی ایثار جلد نخست «ایثار و مردم» با حضور اسدالله امرایی(نویسنده و مترجم) و مرتضی گودرزی دیباج (پژوهشگر حوزه هنر و عضو هیات علمی دانشگاه سوره) دوشنبه پنجم مردادماه در سرای اهل قلم موسسه خانه کتاب برگزار شد. دبیری این نشست را سعید صابری به عهده داشت. ضمن اینکه مجید قیصری که در اعلام قبلی نشست جزو سخنرانان بود، در این جلسه حضور نداشت.
کتاب، یک اثر تبلیغی است
امرایی با اشاره به تفاوت برداشت ایثار در ایران و کشورهای خارجی گفت: این کتاب در قالب کتابهای تبلیغی قرار میگیرد به همین دلیل ترجمه برخی جملههای آن (بر اساس برداشت بنده که سابقهای در ترجمه دارم) بازتاب منفی داشت. از این رو بعضی جملات این کتاب را ترجمه نکردم زیرا انعکاس برخی جملات به زبان انگلیسی میتوان گفت غیرممکن بود. البته بنده با توجه به نوع کار تلاش کردم جملاتی برای ترجمه انتخاب شود که کار را از حالت تبلیغی خارج نکند.
وی با اشاره به دلیل پذیرفتن ترجمه این متن اظهار کرد: یکی از دلایلی که باعث شد بنده ترجمه این متون را بپذیرم (اگرچه فکر میکردم که این کتاب در مجلد جداگانه فارسی، انگلیسی و عربی منتشر خواهد شد و نه به شکل کنونی که متن انگلیسی و فارسی در یک جلد کنار هم قرار گرفته است.) این بود که افرادی که در این کتاب درباره واژه «ایثار» اظهارنظر کردند، میتوانند اظهارنظرشان را در قالب این کتاب ببینند.
این مترجم درباره انتشار کتابهایی با موضوع ایثار عنوان کرد: من به انتشار این کتاب نگاه منفی ندارم به ویژه اینکه در جلسه نخست نقد و بررسی این اثر کار خوبی صورت گرفت و به افرادی که نظرشان درباره ایثار در این کتاب منعکس شده بود، کتاب اهدا شد.
ذوقی که مقدمه گسترش یک فرهنگ است
امرایی با اشاره به اثر مثبت انتشار نظر مردم در یک کتاب بیان کرد: باید بگویم زمانی که نخستین بار یک تصویر از بنده در یک مجله منتشر شد، با این که سن کمی داشتم، اما بسیار ذوق زده شدم. موضوع تصویری که من برای مجله ارسال کردم، درباره سیگار کشیدن یک فرد بود که تاثیر آن رفتار که به چشم خودم آن را مشاهده کردم، باعث شد هیچ وقت به سیگار لب نزنم. درباره این کتاب هم استنباط بنده این است که فرد اظهارنظر کننده زمانی که نام و جمله خودش را در این کتاب میبیند به ذوق میآید و این بخش مثبت انتشار این کتاب است. ضمن اینکه این ذوق مقدمه گسترش یک فرهنگ است.
وی با اشاره به نوع نگاه به کتاب «ایثار و مردم» اظهار کرد: درباره انتشار این کتاب دو نوع نگاه وجود دارد، نگاه نخست این است که کتاب در ایران و برای مخاطبی که به این فرهنگ آشنایی دارد، منتشر میشود. در نگاه دوم کتاب قرار است با مخاطب غیر ایرانی ارتباط برقرار کند و ما باید بسیار دقت کنیم که چه جملههایی انتخاب و حتی برخی جملات نیز باید تعدیل شود. اگر این مسائل رعایت نشود یک کار تبلیغی را به ضدتبلیغ مبدل میکند.
این مترجم با اشاره به واژه دفاع مقدس در کشورهای مختلف عنوان کرد: در همه فرهنگها دفاع مقدس وجود دارد و شما هیچ فرهنگی را نمیتوانید پیدا کنید که دفاع از کشور و ناموس کار غلطی باشد. زمانی که کشور در آرامش است نام وزارتخانه مربوطه «وزارت جنگ» است و در زمانی که کشور درگیر جنگ میشود، در همه جا وزارت جنگ به وزارت دفاع تغییر پیدا میکند. بنابراین دفاع یک ارزش است و در همه کشورها نیروهایی برای دفاع از یک کشور تربیت و حمایت میشوند تا در زمان جنگ از کشور و سرزمینشان دفاع کنند.
مترجم باید مفاهیم مشترک ایثار را منتقل کند
امرایی با اشاره به یکی از واقعیتهای مطرح شده در کتاب افزود: با همه این تفاصیل باید بگویم که ایثار در فرهنگهای مختلف معانی متفاوتی پیدا میکند و ما در این حوزه وظیفه داریم که این معانی را منتقل و مفاهیم مشترک و نزدیک به هم را ارائه کنیم. برای مثال در یکی از جملات کتاب، دختری اشاره میکند به این که پدرش مجروح اعصاب و روان جنگ تحمیلی است و مادرش را همیشه کتک میزند و مادر صدایش در نمیآید.
وی با اشاره به دقت در گزینش برخی جملات بیان کرد: موردی که اشاره کردم در فرهنگ ما به صورت یک مشکل داخلی مطرح است، اما انعکاس آن در یک کتاب تبلیغی برای مخاطب خارجی اثر معکوس دارد زیرا خواننده خارجی این واکنش را نشان میدهد که یک جانباز اعصاب و روان چرا باید در خانه نگه داشته شود و چرا نباید دولت از وی در آسایشگاه با ارائه امکانات مناسب نگهداری کند؟! اینجا این پرسش برای خواننده انگلیسی زبان طرح میشود که چرا نباید دولت به جانبازی که سلامتی خود را فدای مهینش کرده خدمات مطلوب ارائه دهد؟ بنابراین این وظیفه من مترجم است که در این کار تجربه کسب کردم، که جلو آثار منفی جملات منعکس شده را بگیرم.
نسل آینده به اصطلاح دفاع مقدس نیاز دارد
گودرزی دیباج در ادامه این نشست با تاکید بر اصطلاح دفاع مقدس گفت: ما برخی واژهها را پس از انقلاب تولید کردیم. اگر شما به مطبوعات سالهای نخست انقلاب توجه کنید همه جا از جنگ ایران و عراق با کلمه جنگ یا تاریخ جنگ هشت ساله یاد شده و بعدا این اصلاح دفاع مقدس ساخته شد زیرا ما به این اصطلاح نیاز داشتیم و داریم تا نسل آینده بداند که در این کشور دفاع مقدس رخ داده است.
وی با اشاره به نیاز کشور درباره پژوهش در حوزه دفاع مقدس و فرهنگ ایثار افزود: با توجه به آنچه اشاره کردم باید بگویم بنده با پژوهش درباره دفاع مقدس و مسائل مربوط به آن مخالفتی ندارم، اما سخن من این است که در این حوزه باید یک پیوست فرهنگی به گفته مقام معظم رهبری تعریف شود. به عبارتی اکنون که این کتاب روی میز نقد قرار گرفته در کنار آن باید 10 صفحه پیوست فرهنگی آن نیز موجود باشد.
این پژوهشگر حوزه دفاع مقدس عنوان کرد: عوامل تهیه کننده کتاب باید تبعات مثبت و منفی انتشار آن را نیز مورد توجه قرار میدادند. منظور بنده این است که در یک پژوهش فرهنگی نباید تنها به یک پوشش و یک اقناع خیالی بسنده کرد. باید تلاش شود که در حوزه ایثار و دفاع مقدس کارهایی هم وزن با نمونههای خارجی و حتی رقبا و دشمنان ما صورت بگیرد.
میراث دفاع مقدس باید زنده نگه داشته شود
گودرزی دیباج با اشاره به کیفیت و محتوای کتاب «ایثار و مردم» بیان کرد: سخن من این است که در حوزه ایثار باید کارهای جدی انجام دهیم. زیرا کارهای سطحی و نازل باعث میشود که دیگر پژوهشگران را از انجام یک پژوهش عمیق منصرف کند. در حالی که انتشار کتاب در این حوزه همچنان نیازمند مطالعه و پژوهش عمیق است.
وی افزود: در واقع بحث بنده وزن این پژوهش، نیازها و واقعیتهای جامعه و سیستمهای موازی رقیب(دشمن) است. بنده مقصودم این است که پژوهش در حوزه ایثار باید با وزن پژوهشهای کشورهای رقیب هماهنگ شود. حال ممکن است در این پژوهش دو هزار نفر تشویق شوند، اما تکیه بر ویژگیهای مثبت اندک این پژوهش نباید ما را از کارهای جدی و ضروری در این حوزه دور کند. باید در حوزه جنگ تحمیلی پژوهش صورت گیرد تا میراث آن در کشورمان زنده و جاری بماند. آنچه در انقلاب ما فرصت بروز و ظهور پیدا نکرد، در دفاع مقدس متجلی شد.
این پژوهشگر حوزه هنری با اشاره به برخی جملههای کتاب «مردمی ایثار» گفت: در صفحه 219 کتاب برخی جملات منعکس شده است که برای نمونه به این جمله از امین محمد معشوف توجه کنید: « شاید درخشش برق محبتآمیز یک نگاه معصوم و یک لبخند زیبای کوتاه، بهترین خاطره یک ایثار کوچک باشد....» به نظر بنده اینها جملاتی هستند که برای استفاده به عنوان پیامک مناسب هستند، اما برای طرح در یک کتاب چندان مناسب نیستند. این کتاب به عنوان یک کار تبلیغی که ممکن است به دست چند فرهیخته خارجی برسد، اثر مطلوبی نیست.
برای اطلاعات بیشتر میتوانید به نشانی زیر مراجعه کنید: