| سید ابوطالب مظفری در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) به اشتراکات فرهنگی دیرینه موجود میان دو کشور ایران و افغانستان اشاره کرد و توضیح داد: هرچند افغانستان دارای دو زبان رسمی و همین‌طور زبان‌های دیگری است، اما زبان مطالعاتی همه مردم افغانستان، فارسی است و با همان زبانی مصرف کتاب دارند که مردم ایران دارند. وی همچنین درباره اشتراکات ادبی دو کشور گفت: گرچه افغانستان در موسیقی و سینما متأثر از کشورهایی چون هند است، اما در ادبیات و شعر پیوند عمیقی با ایران داشته و ادبیات افغانستان همواره متأثر از سبک‌های ادبی ایرانی بوده است. با این حال متأسفانه همواره بر سر راه نقل و انتقال کتاب بین این دو کشور و به ویژه ورود کتاب‌های ایرانی به افغانستان موانعی وجود داشته است. مدیر موسسه ادبی و فرهنگی «دُر دَری»، در تشریح موانع موجود در تبادل کتاب بین دو کشور گفت: با وجود چنین اشتراکات محکمی، همواره دو عامل «سیاست» و «حساسیت‌های فرقه‌ای» مانع تجارت کتاب بین ایران افغانستان بوده؛ به طوری که حتی از دوران کودکی به یاد دارم که مشکلات سیاسی در رژیم‌های سابق نیز وجود داشته و در پی آنها کنترل شدیدی بر کتاب‌ها اعمال می‌شد. وی افزود: این کنترل‌های شدید در دوره طالبان شدت بیشتری گرفت و در دوره حکومت حامد کرزای هم هرچند خیلی جدی ادامه پیدا نکرد، اما این مشکل حل نشد؛ چراکه بسیار شاهد توقیف محموله‌های کتاب بودیم. به طور کلی مشکل حمل و نقل و تجارت کتاب بین دو کشور هنوز هم وجود دارد، اما می‌توان گفت که در 10 سال اخیر وضعیت بهتر از گذشته شده است. مظفری درباره وجود «حساسیت‌های فرقه‌ای» بین دو کشور نیز گفت: فارغ از مشکلات سیاسی، پیدایش فرقه‌هایی چون طالبان، وهابیت و داعش نیز مانع نقل و انتقال کتاب به افغانستان بوده‌اند و هستند؛ چراکه این فرقه‌ها تصور می‌کنند کتاب‌های ایرانی برای شیعیان و مقابله با این فرقه‌ها ارسال می‌شود، به همین دلیل تمام سعی خود را می‌کنند تا از ورود کتاب‌های ایرانی به داخل افغانستان جلوگیری کنند. مدیر موسسه ادبی و فرهنگی دُر دَری تأکید کرد: با وجود تمام این مشکلات، مخاطبان و خوانندگان کتاب‌های ایرانی در افغانستان بسیار زیاد و بسیار مشتاق هستند و سیستم آموزشی افغانستان از دوران ابتدایی تا بالاترین سطح دانشگاه‌ها نیازمند و تشنه منابع فارسی است. وی درباره چگونگی انتقال کتاب‌های ایرانی به افغانستان در موقعیت کنونی گفت: در حال حاضر دولت‌ها نقش چندانی در نقل و انتقال کتاب به دو کشور ندارند و این حرکت بیشتر از سوی ناشران و کتابفروشان انجام می‌شود. معمولاً این افراد با وجود تمام سختی‌های نقل و انتقال، گمرک، از طریق واسطه و حتی رشوه دادن سعی می‌کنند کتاب‌ها را به افغانستان برسانند. مظفری همچنین مشکل ورود کتاب‌های افغانستان به ایران را از دیگر مشکلات موجود عنوان کرد و گفت: ما در گذشته همه کتاب‌هایمان را در ایران چاپ می‌کردیم و به افغانستان می‌بردیم، اما در دهه اخیر کتاب‌های بسیار خوب و با کیفیتی در افغانستان چاپ می‌شود که حتی می‌تواند مورد استفاده محققان و پژوهشگران ایرانی قرار گیرد. به هر صورت این ضرورت احساس می‌شود که انتقال کتاب باید از هر دو طرف انجام شود. مدیر موسسه ادبی و فرهنگی دُر دَری، مشکلات ورود خروج کتاب از سوی دو کشور را با تعیین یک مرجع قانونی قابل برطرف شدن دانست و گفت: از گذشته تا کنون هر دو کشور ایران و افغانستان نسبت به ورود کتاب‌های کشور مقابل حساسیت‌هایی داشته‌اند که این روند را دچار مشکلات فراوانی کرده، در حالی که از همان گذشته تا کنون این نقل و انتقال هرچند با کیفیت پایین‌تر، اما از طریق قاچاق و راه‌های غیر قانونی انجام می‌شده؛ پس بهتر است دولت‌ها با تعیین یک مرجع قانونی، این مشکل را برطرف کنند. وی درباره ضرورت تسهیل نقل و انتقال کتاب بین دو کشور گفت: تجارت کتاب بین این دو کشور، برای افغانستان یک ضرورت عام و برای ایران یک موقعیت خاص است. جامعه افغانستان برای تدوین منابع آموزشی و پژوهشی خود در مدارس و دانشگاه‌ها و همین‌طور کتاب‌های مذهبی به منابع منتشر شده در ایران نیاز دارد و از سوی دیگر افغانستان می‌تواند بازار جدیدی برای رونق صنعت نشر ایران و افزایش شمارگان کتاب‌ها باشد. وی تأکید کرد: رایزنی فرهنگی ایران در افغانستان نیز می‌تواند در این میان نقش مهمی ایفا کند و در کنار فعالیت فعلی خود که بیشتر به تبلیغات در حوزه مذهبی مشغول است، به افق‌های دیگری که در حوزه کتاب وجود دارد نیز نظر کند؛ چراکه حوزه‌های بسیاری چون تاریخ، سیاست، فلسفه، هنر و امثال آن هم نیازمند توجه بیشتر هستند. |  |
↧
تجارت کتاب ضرورتی عام برای افغانستان و موقعیتی خاص برای ایران است/ اخلال در انتقال کتاب به دلایل سیاسی و حساسیت‌های فرقه‌ای
↧