به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نشست علمی «از تحریف تا تصدیق؛ عهدین از منظر قرآن» یکم شهریورماه 1394 با حضور حجتالاسلام دکتر مهراب صادقنیا، عضو هیات علمی دانشگاه ادیان و مذاهب و حجتالاسلام محمد کاشانی، نویسنده و پژوهشگر در محل خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد.
کتاب یا شریعت؟
صادقنیا در آغاز این نشست گفت: در این بحث مراد ما از «تحریف» تحریف لفظی است به این معنی که نسبت به نسخه اصلی، کلمه یا کلماتی حذف یا اضافه شده است. وقتی که از «تحریف» صحبت میکنیم، ناخواسته دچار پرش از روی پرسشی دیگر شدهایم و آن این است که آیا اساساً در قرآن آیهای دال بر این وجود دارد که حضرت موسی و یا حضرت عیسی (ع) دارای کتاب هستند؟ برگزاری این نشست نشان میدهد پذیرفتهایم که این آیه وجود دارد.
وی اظهار کرد: اما در قرآن آیه و نشانهای دال بر وجود تحریف در کتاب مقدس وجود ندارد و این امر، ادعایی است. برای این که قضیه روشن شود، باید تکلیف «تورات» و «انجیل» را به عنوان دو کتاب مقدس روشن کنیم. اگر مراد، کتاب باشد، نتایج دیگری حاصل میشود اما قرآن در جایی اشاره میکند که مقصود از «کتاب»، شریعت حضرت موسی (ع) و حضرت عیسی (ع) است.
صادقنیا با طرح این پرسش که «دیدگاه قرآن درباره کتاب مقدس، تحریف است یا نه؟» گفت: چند دلیل را میتوان برشمرد که نشان میدهد در کتاب مقدس، تحریف پدید آمده است. انگارهای وجود دارد مبنی بر این که باید در کتاب مقدس مسیحیان و یهودیان، نامی از حضرت پیامبر (ص) و صفات ایشان ذکر میشد اما در کتاب موجود، نامی از آن حضرت ذکر نشده است؛ پس نتیجه میگیریم که در کتاب مقدس تحریف به وجود آمده است. این موضوع در حالی اتفاق میافتد که اگر مراد از«تورات» و «انجیل» را کتاب در نظر نگیریم و آن را «شریعت» بدانیم، دیگر نیازی نیست که دنبال نام حضرت پیامبر (ص) بگردیم.
از جعل و تحریف تا تصدیق آموزهها
صادقنیا با اشاره به دیدگاه دیگر درباره تحریف کتاب مقدس گفت: برخی اعتقاد دارند که بین آموزههای قرآن و آن چه در قرآن درباره این کتابها آمده است، تفاوت و ناسازگاری وجود دارد.
وی افزود: دلیل دیگر تحریف نیز موضوعی سیاسی است. سالهاست صهیونیستها، فلسطین را اشغال کردهاند و دلیل خونریزی خود را بر اساس تأویل کتاب مقدس میآورند در حالی که در این کتاب آموزههای اخلاقی فراوانی وجود دارد. به همین دلیل برخی اعتقاد دارند که کتاب موجود تحریف شده است.
صادقنیا به تعبیر آیتالله معرفت درباره تحریف کتاب مقدس اشاره کرد و گفت: مرحوم آیتالله معرفت معتقد بود در این کتاب «جعل» صورت گرفته است. آیات قرآن نشان میدهد که خداوند به حضرت موسی (ع) و حضرت عیسی (ع) کتابی داده است که حاصل «وحی» است؛ اما سنت دینی مسیحیان میگوید، عهد جدید حاصل وحی نیست و حاصل «الهام» است. یهودیها نیز اعتقاد دارند که تنها اسفار پنجگانه، وحی هستند و باقی بخشها نیز حاصل «الهام»اند.
وی ادامه داد: برخی مسیحیان امروز، از ذهنگرایی و استدلالهایی که نشان از خطاپذیر بودن کتاب دارد، به منطقی کوچ کردهاند که در آن با استدلال استقرایی میخواهند به این نتیجه برسند که کتاب مقدس بیخطاست.
صادقنیا در بخش پایانی سخنانش به تصدیق بین قرآن و کتاب مقدس پرداخت و افزود: تصدیق کتاب مقدس در قرآن «فی الجمله» است یعنی باب نبود تحریف، به طور کل بسته نمیشود. توجه کنیم که هیچ آموزه اخلاقی وجود ندارد که قرآن و کتاب مقدس بر سر آن با هم اختلاف داشته باشند. قرآن در برخی منابع اخباری با کتاب مقدس فاصله میگیرد و در ادامه، تفسیرها نیز بر وجود این اختلاف دامن زدهاند. البته نباید فراموش کنیم که شعائر قرآن و کتاب مقدس دارای اختلافهای زیادی است.
تفاوت مبنایی در قرآن و کتاب مقدس
حجتالاسلام محمد کاشانی دیگر سخنران نشست علمی «از تحریف تا تصدیق؛ عهدین از منظر قرآن» بود. وی گفت: در زمانهای از کتاب مقدس حرف میزنیم که برخی مسیحیان اعتقاد دارند که کتاب مقدس دارای اشتباه است. بر فرض این که قرآن حکم خطاپذیر یا خطاناپذیر بودن کتاب را صادر کرده باشد، ما میپرسیم که «تورات» و «انجیل» حق است یا نه؟ برخی قائل به این هستند که این کتابها حق و خطاناپذیرند.
وی ادامه داد: برخی هم مانند مرحوم آیتالله معرفت دیدگاه «تألیف» دارند یعنی اعتقاد دارند که کتاب مقدس تحریف نشده است بلکه تألیف شده است. اما به چه دلیل قرآن معتقد است که کتاب مقدس تحریف شده است؟ خداوند در قرآن واضح و روشن صحبت کرده است. در قرآن آیهای داریم مبنی بر اینکه اگر این کلام از نزد غیر خدا بود، در آن اختلاف کثیر پیدا میکردیم. قرآن به طور مشخص گفته است که حضرت عیسی (ع) به قتل نرسیده و مصلوب نشده است در حالیکه در «انجیل» موجود، مصلوب شدن حضرت عیسی (ع) آمده است و این نشان از تحریف دارد.
کاشانی سپس با ذکر خاطراتی از سفر تحقیقاتی خود و حضور در یک دیر مسیحی، به برخی آیات قرآن استناد کرد و در پایان گفت: کسی که بر مبنای «قرآن» کتاب مقدس را ارزیابی کند، میتواند به تحریف کتاب مقدس پی ببرد.