به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، سومین نشست از سلسله نشستهای هم اندیشی «نمایشگاه مطلوب» با محوریت «چهارچوب اهداف و سیاستهای رسیدن به نمایشگاه کتاب مطلوب» به همت مجمع ناشران انقلاب اسلامی، امروز 27 مرداد باحضور ناشران و صاحبنظران صنعت نشر در تالار اوستا حوزه هنری برگزار شد.
میثم نیلی، مدیرعامل مجمع ناشران انقلاب اسلامی با اشاره به آمار گرفته شده از بازدید کنندگان در نمایشگاه بینالمللی کتاب، گفت: گروهی از کارشناسان خبره آمار در برگزاری نمایشگاه کتاب سالهای 92 و 93، از جامعه آماری هزار نفره از بازدیدکنندگان نمایشگاه کتاب، آماری با محوریت «نسبت مراجعه به نمایشگاه با موقعیت کتابخوانی و اقتصاد نشر» به عمل آوردند که نتایج جالبی در اختیار ما قرار داد که میتواند در شناخت بهتر مخاطبان و سیاستگذاری در این عرصه بسیار راهگشا باشد.
وی با اشاره به نتایج به دست آمده از این آمار، عنوان کرد: مهمترین نتیجه آمارگیری این بود که جمعیت عظیم مراجعه کننده به نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران، که در مورد تعداد دقیق آن هم حرف و حدیثهای بسیاری وجود دارد، به هیچ وجه نمودی از وضعیت کتاب و کتابخوانی در جامعه ما نیست.
مدیرعامل مجمع ناشران انقلاب اسلامی بر اساس این آمار حدود 53 درصد مردم موضوع عدم دسترسی به کتاب به عنوان یکی از مهمترین عامل مراجعه خود به نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران عنوان کرده بودند و میزان خرید این تعداد از مراجعه کنندگان در سال به طور میانگین حدود 40 هزار تومان است. به عبارت دیگر 53 درصد از مراجعه کنندگان به نمایشگاه در سال حدود 4 کتاب خریداری میکنند.
امروزه صدای انقلاب در نمایشگاه شنیده نمیشود
رضا غریبی، مدیر انتشارات موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران نیز در این مراسم طی سخنانی گفت: به اعتقاد من اساس نمایشگاه باید تغییر کند، چرا که این نمایشگاه از اولین دوره برپایی خود که همزمان با شهادت، آیتالله مطهری بود، با اهداف فکری و عقیدتی خاصی راهاندازی شد اما امروز نمایشگاه به قدری عریض و طویل شده که دیگر صدای انقلاب در آن شنیده نمیشود.
وی با تأکید بر سبک کردن حجم و گستردگی نمایشگاه کتاب، افزود: امروز نمایشگاه کتاب به قدری شلوغ شده که اگر یک خارجی به قصد دست یابی به منابعی درباره آخرین دستاوردهای فکری و عقیدتی انقلاب به نمایشگاه کتاب تهران مراجعه کند، همه چیز خواهد دید به جز آنچه میخواهد. در گذشته یک سالن یاس وجود داشت که در گوشهای افتاده بود، در حالی که همه نمایشگاه باید سالن یاس شود.
مدیر انتشارات موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران ادامه داد: ما همیشه در بحث نمایشگاه کتاب از مخاطب شناسی صحبت میکنیم، اما یک بار هم بیاییم ناشر شناسی کنیم. چراکه بسیاری مشاهده شده که یک کتاب از سوی دو یا چند ناشر مختلف چاپ و منتشر میشود که این حرکت مصداق بارز سرقت است.
هدفگذاری و انتخاب الگوهای موفق
محمدرضا توکل صدیق، مدیر انتشارات صابرین نیز در این مراسم با اشاره به مهمترین موضوعات در سیاستگذاری نمایشگاه، گفت: اولین نکتهای که در سیاستگذاری نمایشگاه کتاب مهم است، موضوع «هدف گذاری» است. این هدف گذاری نیز باید مشخص، روشن و دستیافتنی باشد.
وی افزود: در وهله بعد باید در مورد برگزاری نمایشگاه تحقیق و پژوهشی همه جانبه برگزار شود تا بتوانیم به یک سیاست گذاری مشخص برسیم. برای دست یابی به سیاست گذاری مشخص و مطلوب لازم است که الگوهای موفق را هم در نظر بگیریم، مثل نمایشگاه فرانکفورت یا بولونیا.
مدیر انتشارات صابرین با اشاره به موضوع واسپاری امور به بخش خصوصی، تجربه مشارکت اتحادیه در برگزاری نمایشگاه را تجربهای موفق خواند و با ارائه آماری از هزینهها و دریافتیهای نمایشگاه گفت: ما در نمایشگاه امسال از بابت حق غرفهها 2 میلیارد و 870 میلیون دریافت کردیم که از این مبلغ، 2 میلیارد و 700 میلیون تومان به پیمانکاران و تشکلها پرداخت کردیم. اتحادیه نیز از بابت فعالیت خود 163 میلیون و 500 هزار تومان دریافت کرده که از این مبلغ 40 میلیون تومان را برای خود نمایشگاه هزینه کرده است.
توکل صدیق در پایان تأکید کرد: اگر کار واسپاری نمایشگاه به همین صورت به پیش برود و ادامه پیدا کند، بدون شک نمایشگاه در هرسال میتواند مورد ارزیابی دقیقتری قرار بگیرد. ما در این دوره متوجه مشکلات در بخشهای مختلف نمایشگاه شدیم و امیدواریم که با همکاری همه ناشران امور نمایشگاه به طور کلی به اتحادیه واگذار شود.
با 5 میلیارد هم میشود نمایشگاه کتاب را برگزار کرد
در ادامه این نشست نادر قدیانی، مدیر انتشارات قدیانی نیز طی سخنانی گفت: ما 28 سال پیش اولین دوره نمایشگاه کتاب را با حضور 150 ناشر و 112 غرفه برگزار کردیم و تا دوره نوزدهم شاهد رشد کمی و کیفی این نمایشگاه بودیم، اما از حدود 10 سال گذشته با مسائل و مشکلات عدیده اقتصادی و سیاسی که به وجود آمد، نمایشگاه نیز مسیر دیگری را در پیش گرفت.
وی با انتقاد از هزینههای گزاف برگزاری نمایشگاه کتاب عنوان کرد: به اعتقاد من نمایشگاه کتاب را میتوان به صورت جمع و جورتر و مدرن تر و با هزینه بسیار پایینتر برگزار کرد. این کار نیاز به یک تحقیق و پژوهش همه جانبه دارد و باید بررسی کنیم و ببینیم که آیا برای برپایی نمایشگاه کتاب این همه هزینه لازم است.
قدیانی تاکید کرد: به نظر من اینکه ما 40 میلیارد هزینه برپایی نمایشگاه کنیم و 120 میلیارد درآمد داشته باشیم، هنر نیست. ما با 5 میلیارد میتوانیم یک نمایشگاه آبرومند برگزار کنیم.
اهمیت کتابفروشی ها در سیاستگذاری درنظر گرفته شود
محمود آموزگار، رییس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران نیز در ادامه این نشست با انتقاد از بیبرنامگی در حوزه نشر در کشور گفت: در حوزه فرهنگ و به خصوص در حوزه نشر هیچ برنامهای حاکم نیست و تمام امور دچار روزمرگی شده است. همین موضوع باعث شد تا مشکلی را که میشد در زمان خودش با انرژی و تقلای کمتری انجام داد و در مان کرد، به یک بیماری مزمن تبدیل شود که نمایشگاه کتاب ما مصداق این موضوع است.
وی تأکید کرد: باید برای برنامه ریزی در شورای سیاستگذاری نمایشگاه عزمی جدی داشت که شمهای از آن را در دوره بیست و هشتم شاهد بودیم، ولی با وجود این که ممکن است زمان زیادی صرف این موضوع شود، میتواند به یک اصول اساسی و کلی دست یافت. البته در این بین لازم است به نقش کتابفروشیها توجه ویژهای شود، چراکه نباید از چرخه صنعت نشر کنار بروند.