سیاوش فراهانی ــ مترجم کتاب نوانتشار «فلسفه یونانی متقدم و ایران باستان» ــ در گفتوگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، درباره انگیزه انتخاب این کتاب برای ترجمه اظهار کرد: این کتاب از جمله آثار اصیلی است که مشابه آن نهتنها در زبان فارسی بلکه در زبانهای دیگر نیز وجود ندارد. مارینا نیكولایونا ولف در این کتاب به بررسی تأثیر اندیشههای ایران باستان بر فلاسفه متقدم یونان ــ یعنی فیلسوفان یونانی پیش از سقراط ــ پرداخته است.
کتابی مستقل با موضوعی تخصصی
فراهانی با بیان این که نویسندگان ایرانی بیشتر به بررسی تأثیر اندیشههای ایران بر فلاسفه پس از سقراط پرداختهاند، اظهار کرد: «تاثیر فرهنگ و جهانبینی ایران بر افلاطون»، تألیف استفان پانوسی، از معدود کتابهایی است که در این زمینه به چاپ رسیده است اما موضوع اصلی کتاب «فلسفه یونانی متقدم و ایران باستان»، تأثیر اندیشههای ایران باستان بر فیلسوفان متقدم یونانی است.
وی با تأکید بر این که اثر حاضر یکی از کتابهای تخصصی در زمینه تأثیر اندیشههای فلاسفه ایران باستان بر فیلسوفان متقدم یونانی است، اظهار کرد: میتوان گفت که این کتاب تنها کتابی است که به صورت تکنگاری به بررسی این مسئله پرداخته است.
این مترجم افزود: اهمیت دیگر کتاب حاضر در این است که خوانندگان را با نظرات سایر محققان نیز آشنا میکند و به آنان امکان میدهد با رجوع به بخش منابع و مأخذ ــ که در انتهای کتاب آمده است و شامل 210 منبع به زبانهای مختلف اروپایی میشود ــ از اهم آثار نوشتهشده درباره این مسئله مطلع شوند.
روش دیالکتیکی؛ حلقه مفقوده اندیشهنگاری
فراهانی درباره روش تحقیق در این کتاب گفت: نویسنده در این کتاب با توجه به وضع منابع و اسناد موجود ــ که سخت ناقص و پراکنده است ــ موضعی محتاطانه در قبال مسئله «تأثیر» اندیشههای ایران باستان بر فلسفه یونانی متقدم اتخاذ کرده است و بدون هیچ گونه غرضورزی، تنها میکوشد «امکان تأثیر» را مورد بررسی قرار دهد.
وی ادامه داد: روش دیالکتیکی و اتخاذ آن در تألیف کتابها یکی از موارد مغفولماندهای است که نویسندگان باید به آن توجه داشته باشند. به عبارتی باید سیر تکامل فلسفه در ایران را بر اساس سیر تکامل تاریخی جامعه ایران از لحاظ اجتماعی، اقتصادی و سیاسی بررسی کرد. البته درست است که سیر تکامل فلسفه تا حدی مستقل از شرایط اجتماعی و اقتصادی است اما این استقلال در تحلیل نهایی متأثر از شرایط اجتماعی و اقتصادی است و بدون درک دیالکتیکِ این تأثیر، رسیدن به درکی صحیح از سیر تکامل فلسفه ناممکن است.
زبان تألیف و زبان ترجمه
مترجم کتاب «فلسفه یونانی متقدم و ایران باستان» درباره ویژگیهای زبانی این کتاب گفت: زبان کتاب، تحت تأثیر موضوع کتاب است. کتاب حاضر در زبان اصلی (روسی) دارای نثری خشک و علمی است. با این حال کوشیدهام که ترجمهای روان و در عین حال دقیق ارائه کنم. البته به عقیده من، خشک و دقیق بودن متن، به هیچ وجه متضاد با روان بودن آن نیست. اساساً مفهوم «روان بودن» مفهومی نسبی است، متنی ممکن است برای یکی روان و برای دیگری مغلق باشد. من ترجیح میدهم قضاوت درباره کیفیت ترجمه را به خوانندگان و منتقدان واگذار کنم.
چاپ اول کتاب «فلسفه یونانی متقدم و ایران باستان» نوشته مارینانیكولایونا ولف، ترجمه سیاوش فراهانی، از سوی انتشارات حكمت در 316 صفحه در قطع رقعی (شومیز) با شمارگان یکهزار نسخه به بهای 190000 ریال منتشر شده است. برای آگاهی بیشتر درباره این کتاب و مطالعه فهرست و مقدمه مترجم آن میتوانید به اینجا مراجعه کنید.