به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) حجتالاسلام علی محمدی، رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه کشور سهشنبه (17 آذرماه) طی نشست خبری که به مناسبت بزرگداشت هفته وقف برگزار شد، گفت: وقف یک حکم الهی است که قبل از اسلام بوده و در ادیان دیگری مانند مسیحیت، یهودیت و ادیان ابراهیمی وجود داشته و پیامبر اسلام آنها را تکمیل و گسترش داده است.
وی ادامه داد: وقف یکی از احکام والا و مترقی الهی و دینی است که میتواند بخشی از مشکلات اجتماعی، اخلاقی دینی، مذهبی و... جامعه را حل کند. این عمل یکی از سنتهای حسنه پیامبر (ص) و ائمه معصومین (ع) بوده و هر کدام از این بزرگواران موقوفههایی را از خود باقی گذاشتهاند. در زمان غیبت نیز علما و بزرگان دینی از سرمایه خود برای امور مهم مورد نیاز جامعه وقف کرده و از این راه به تحصیل علم و پژوهش و آشنایی با معارف و کمک به نیازمندان اقدام کردهاند.
وی با بیان اینکه همواره از سوی اصحاب رسانه اطلاعرسانی خوبی درباره موضوع وقف صورت گرفته گفت: با وجود این، میزان تبلیغات کافی نیست و نیازمند آگهیبخشی بیشتری در زمینه برکات وقف در جامعه هستیم چرا که وقف صدقه جاریه است و یکبار مصرف نبوده و در واقع ماندگارترین صدقه برای خدمترسانی است. امروزه ما موقوفاتی داریم که بیش از 11 قرن از آن میگذرد و نسلهای مختلف از آن بهرهمند میشوند.
سه دورهای که بیشترین تعدی به وقف صورت گرفته است
محمدی در بخش دیگری از سخنانش به سه دوره تاریخی که در آن بیشترین تعدی و تجاوز به وقف صورت گرفته اشاره کرد و افزود: در دورههای نادرشاه، رضاشاه و اصلاحات ارضی بیشتر موقوفات از بین رفته و لازم است برای جبران صدمات به این حوزه با یک برنامه و طرح حساب شده به پیش برویم چرا که وقف یکی از مهمترین و کارآمدترین عواملی است که میتواند نیازهای مادی و معنوی جامعه را برطرف کند.
نماینده ولیفقیه در سازمان اوقاف و امور خیریه کشور با اشاره به اینکه سبک زندگی اسلامی یکی از موضوعاتی است که از طریق وقف میتواند تحقق پیدا کند، عنوان کرد: در سنت وقف فرد باید از خود بگذرد و به زندگی دیگران توجه داشته باشد. از سوی دیگر یکی از موضوعات دیگری که باید مورد توجه قرار گیرد کاهش فاصله طبقاتی است و وقف یکی از عوامل موثر بر آن است؛ چرا که توجه به وقف، توجه به حال عمومی جامعه است و منحصر به گروه و طبقه خاصی نیست.
تهیه کتابهای دینی و مذهبی برای اجرای نیات واقفان
این مقام مسئول در ادامه گزارشی از عملکرد این سازمان در سال جاری ارائه کرد و گفت: اجرای نیات واقفان یکی از اصلیترین وظایف ماست. برخی تصور میکنند سازمان اوقاف درآمد موقوفات را برای خود هزینه میکنند اما اینگونه نیست و درآمد موقوفهها براساس نیات واقفان هزینه میشود.
وی با بیان اینکه ترویج فرهنگ قرآن کریم یکی دیگر از موضوعاتی بوده که در سال جاری مورد توجه قرار گرفته عنوان کرد: در همین زمینه تهیه کتابهای دینی و مذهبی و برگزاری اعیاد و مراسم دینی مدنظر قرار گرفته شده است. همچنین در سال 94 بیش از 40 میلیون تومان اعتبار برای اجرای نیات واقفان هزینه شده است.
به گفته محمدی، اجرای نیات خیریه، اجرای نیات اجتماعی، اجرای نیات مساجد و کمک به مدارس و حوزههای علمیه قم از دیگر وظایفی است که سازمان اوقاف و امور خیریه در سال جاری با اختصاص درآمدهای مالی مشخصی به آن پرداخته است.
نماینده ولی فقیه در سازمان اوقاف و امور خیریه کشور با بیان اینکه در سال جاری 1527 بقعه متبرکه ساخته شده است، افزود: همچنین هزار و 363 هزار مترمربع با اعتباری بیش از 126 میلیاد تومان در دستور کار قرار گرفته است. از سال 90 تا 94 نیز در مدارس شورای اسلامی 370 میلیارد تومان برای کمک به مساجد اختصاص داده شده که از این میزان تنها 47 میلیارد تومان دریافت شده است و در سال جاری نیز با وجود تصویب 70 میلیارد تومان از سوی مجلس شورای اسلامی هیچ مبلغی پرداخت نشده است.
رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه یادآور شد: فعالیت بعدی ما در سازمان اوقاف مربوط به مسائل قرآنی است و ما در این راستا دو وظیفه داریم؛ یکی برگزاری مسابقات قرآن در داخل کشور و در عرصه بینالمللی است و دیگری حفظ قرآن کریم است که این مسابقات حفظ از شهرستان و استانها شروع میشود و نفرات برتر به مسابقات بینالمللی در رشته حفظ و قرائت اعزام میشوند. در 28 آذرماه مسابقات کشوری در استان کرمانشاه برگزار میشود. در مسابقات بینالمللی قرآن در سال 94، 71 کشور به رقابت پرداختند. همچنین طبق فرمایش مقام معظم رهبری ما باید 10 تا 15 میلیون حافظ قرآن داشته باشیم که بخشی از این امر را سازمان اوقاف بر عهده گرفته است و تاکنون یک میلیون و 235 هزار نفر در طرح حفظ قرآن ثبت نام کردند. همچنین 4 هزار و 600 نفر مربی حفظ قرآن تربیت شده است که به سراسر کشور اعزام شدهاند و در فضای مجازی برای ترویج فعالیتهای قرآنی اقداماتی انجام دادهایم.
از سال 88 تاکنون 45 درصد از موقوفات ثبت شدند
محمدی درباره فعالیتهای فرهنگی سازمان اوقاف و امور خیریه کشور نیز توضیحاتی داد و اظهار کرد: دانشگاه علوم و قرآن راهاندازی شده است و بیش از چهار هزار و 500 دانشجو دارد. چاپ قرآن، جلسات تفسیر در امامزادگان همچنین با بیش از 820 جلسه فرهنگی و قرآنی در سراسر کشور داریم که جوانان و خانوادهها در این مراسم شرکت میکنند. برخی میگویند که استقبال مردم نسبت به موضوع وقف کم شده است ولی باید بگویم که از اول انقلاب تا سال 89، 6 هزار و 336 وقف داشتهایم که این امر از سال 90 تا این لحظه که سال 94 است به 9 هزار و 689 وقف افزایش داشته که نشان از علاقه و آمادگی مردم برای وقف کردن است. ما همچنین سند رسمی موقوفات را نیز بررسی کردیم که از سال 1310 تا پایان سال 88، 49 درصد از موقوفات در اداره ثبت رسمی ثبت شده بودند و از سال 88 تاکنون 45 درصد از موقوفات را به ثبت رساندهایم.
چه موضوعاتی کمتر وقف شدهاند؟
نماینده ولی فقیه در سازمان امور اوقاف و خیریه کشور با تاکید بر اینکه شفافسازی مالی و عملکردی ما یکی از دستاوردهای ارزشمند این سازمان است، افزود: مکانیزه کردن موقوفات و بقاع متبرکه از اقدامات سازمان به حساب میآید. همچنین ترغیب و تشویق مردم نسبت به وقفهای مورد نیاز جامعه از اقدامات سازمان است که اولویتهای مورد نیاز امروز جامعه ما برای وقف شامل توسعه و ترویج فعالیتهای قرآنی است که ما 770 نوع از نیات واقفان را در این راستا ثبت کردهایم. دومین موضوعی که باید در وقف به آن توجه شود وقف برای تسهیل امر ازدواج جوانان و فرزندآوری است که ما در این راستا موقوفات بسیار کمی داریم که در کل ایران 42 موقوفه در این راستا وقف شده که بسیار کم است.
محمدی گفت: مسائل علمی، پژوهشی و فناوری یکی دیگر از موضوعات مور د نیاز جامعه است که باید به آن اهمیت بدهیم. حوزههای علمیه هم دو درصد از موقوفات را به خود اختصاص داده که بسیار کم است و باید به آن توجه ویژهای شود. محیط زیست هم یکی از موضوعات مهم و روز جامعه است که باید به آن پرداخت. همچنین وقف کتاب نیز یکی دیگر از موضوعاتی است که کمتر به آن توجه شده و نیازمند تبلیغ و اطلاعرسانی بیشتری است.
پیشنهاد آیتالله مکارم شیرازی و وقف کتابهای دینی
بخش دیگری از این نشست به پرسش و پاسخ اصحاب رسانه اختصاص داشت. محمدی در پاسخ به سوال خبرنگار ایبنا مبنی بر کم توجهی سازمان اوقاف و امور خیریه نسبت به موقوفات فرهنگی از جمله کتاب و کتابخوانی گفت: در این میان نکته حائز اهمیت این است که ما باید وقف کتاب داشته باشیم چرا که در کشور ما کتاب و کتابخوانی کاهش پیدا کرده و سرانه مطالعه ما در سطح جهان بسیار کم است. مقام معظم رهبری نیز بارها در این باره توضیح داده است.
وی ادامه داد: اما نکتهای که شما بیان کردهاید را آیتالله مکارم شیرازی در دیداری به ما تذکر دادند و گفتند که خوب است سازمان اوقاف مردم را به سوی وقف کتابهای خوب، دینی و مذهبی هدایت کند البته ما به صورت کلی کارهایی انجام دادهایم اما نیازمند کارهای مصداقیتر و بیشتری در این حوزه هستیم.
محمدی یادآور شد: اکنون در برخی از حوزهها موقوفات ما کم است و امیدواریم به صورت تخصصی و موضوعی موقوفات استخراج شده و این امکان برای ما نیز فراهم است که در هر استان، شهرستان و منطقه نیازها را استخراج کنیم و براساس آن فعالیت کنیم. به طور مثال امیدواریم در برخی مناطقی که ما نیازمند وقف کتاب هستیم بتوانیم موثرتر عمل کنیم.