به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، سیدعباس صالحی، معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی امروز (14 آذرماه) در طرح کتابگردی هفتگی خود، با حضور در کتابفروشی توس، اظهار کرد: تعطیلیها و کمرنگشدن کتابفروشیها خبر خوبی نیست به همین دلیل طرح کتابگردی را با هدف کانون توجه قرار گرفتن این مراکز فرهنگی آغاز کردیم. از طرف دیگر چون کتابفروشیها سابقه بیشتری نسبت به سایر مراکز موجود در صنف نشر دارند، کتابفروشی ها را مرکز تجمع اهالی نشر و گفتمان فرهنگی انتخاب کردیم.
وی ادامه داد: اینگونه فعالیتها باعث می شود پیشنهادها، انتقادات و گلههای صنف کتابفروشان را بشنویم و به صورت مستقیم با آنها ارتباط برقرار کنیم و در فرصت مقتضی برای مشکلات آنها راهکارهای اساسی بیندیشیم.
معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پاسخ به پرسش خبرنگاری که جویای وضعیت نشر کشور شد، گفت: نشر کشور هم بخش خوب دارد و هم بخش ناخوشایند. در حوزه تولید نشر، مولدان خوبی به ویژه در چند دهه گذشته داشته و داریم. خوشبختانه موضوع جنسیت و قومیتها در این حوزه پیشرفت خوبی داشته است اما بخش خاکستری حوزه نشر کشور، نبود یا کمبود کتاب در سبد کالای مصرفی خانواره است. این معضل برای کشور ما که تمدن 2500 ساله دارد، بسیار ناخوشایند است.
صالحی با بیان اینکه هیچ چیز نمیتواند جای کتاب را پُر کند، اظهار کرد: هیچ ملتی بدون کتاب به جایی نمیرسد. کتاب فکر منسجمی را در خود جای داده است. کتاب تنها کالایی است که پایداری فرهنگی را سبب میشود.
صالحی در پاسخ به پرسش خبرنگار دیگری مبنی بر اینکه «متأسفانه به تازگی شنیده و دیده میشود آثار برخی نویسندگان بدون اجازه صاحب اثر به راحتی هم در داخل کشور و هم در خارج از کشور، منتشر میشوند، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای رفع این معضل چه راهکارهایی اندیشیده است؟» گفت: در کشور ما مالکیت فکری و معنوی آثار آنگونه که باید و شاید جا نیفتاده است؛ مردم به اموال معمولی توجه دارند اما متأسفانه حوزه مالکیت فکری در ساختار فرهنگی کشور ما جا نیفتاده است. بنابراین نخستین قدم در این زمینه فرهنگسازی است تا مردم احساس کنند مالکیت معنوی کمتر از مالکیت مادی نیست. اما در کنار آن باید کارهای جزائی و حقوقی نیز صورت بگیرد. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این زمینه میکوشد در دادگاهها شعبهای برای مباحث مربوط به انتشار کتابهای بیمجوز اختصاص دهد تا بتواند با این اقدام، از نشر غیرمجاز آثار پیشگیری کند. البته در این میان به نظر میآید قوه قضاییه باید فضای پیشگیری از غارت سرمایه فرهنگی را فراهم کند که خوشبختانه این فضا تا حدودی فراهم شده است. معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در این میان، کمیته مستقلی در حیطه اختیارات خود تشکیل داده است.
وی در پاسخ به پرسش خبرنگار دیگری درباره تضاد بین وعده حمایت از کتابفروشی ها در کنار راه اندازی طرح ویترین کتاب، گفت:به نظر می آید کتابفروشیها علاوه بر فعالیت در فضای ثابت و فیزیکی، می توانند در فضای مجازی نیز حضور داشته باشند. به همین دلیل باید بستر فعالیت آنها در فضای آنلاین چه در تهران و چه در شهرستانها را فراهم کنیم. طرح ویترین کتاب نیز برای کتابفروشیها به زودی راهاندازی خواهد شد.
در این دیدار، خبرنگار دیگری از معاون فرهنگی وزیر پرسید: بسیاری از کتابفروشیهای راسته خیابان انقلاب به لحاظ بافت فیزیکی دچار تحول شدهاند، بخشی از این تحولات اجتناب ناپذیر است اما برای حفظ بافت قدیمی این خیابان یا رونق کتابفروشان آن، باید تسهیلاتی در اختیار آنها قرار بگیرد. به طور مثال باید تسهیلاتی برای سوق دادن کتابفروشان به سمت مجتمع تجاری و تبدیل شدن به فروشگاههای بزرگ ارائه شود. برای این منظور چه برنامه ای دارید؟
سید عباس صالحی در پاسخ گفت: نقش فروشگاههای بزرگ کتاب برای رونق نشر انکارناپذیر است اما این فروشگاهها را نباید به گونهای ترویج داد که خردهفروشیها حذف شوند. معتقدم برای رونق نشر کشور باید هر دو مدل خرده فروشی و فروشگاههای بزرگ با یکدیگر ترکیب شوند. چرا که تنوع کتابفروشیهای بزرگ و جذابیت ظاهری آنها در فروشگاههای کوچک دیده نمیشود از طرفی در کتابفروشیهای کوچک حس ارتباط خاندانی و خانوادگی وجود دارد که در فروشگاههای بزرگ حس نمیشود. بنابراین به نظر می آید استراتژی ما باید این باشد که همپای شکلگیری فروشگاههای بزرگ بکوشیم فروشگاههای کوچک نیز حفظ شوند.
صالحی در پاسخ به پرسش خبرنگار دیگری که «نشر دانشگاهی را نشر بیماری عنوان کرد و جویای اقدامات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای رفع مشکلات این حوزه شد» گفت: آموزش کشور ما به سمت کنکور محور و تحصیلات تکمیلی و مدرکگرایی در حال حرکت است. برای خانوادهها مدرک مهمتر از فرهنگ شده است. بدون تردید وقتی عطشی از تقاضاها به وجود می آید ناشران کتاب های کمک آموزشی و آموزشی رونق می یابند. در چنین شرایطی ما چندان قدرت مانور نداریم بنابراین باید اولاً این واقعیت را بپذیریم سپس مقدورات خود را بسنجیم. آنچه به نظر می آید این است کتاب را صرفاً آن چیزی که میان دو جلد به شکل کاغذی یا غیر کاغذی چاپ میشود، نبینیم.
وی ادامه داد: ما باید کتاب را در آموزش، از کتاب در فرهنگ جدا کنیم. آن چیزی که فرهنگ ایجاد میکند، کتاب های اجباری نیستند. بنابراین باید به تفسیر جدید و اغنا شدهای از کتاب بپردازیم. به نظر می آید برای رسیدن به این نگاه به تلاش مضاعف نیازمندیم.
معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه «سرانجام تفویض صدور مجوز برای کتابفروشیها به اتحادیه ناشران و کتابفروشان به کجا رسیده است؟» اظهار کرد: این رویه همچنان هم در تهران و هم در شهرستانها در حال انجام است. در شهرستانهایی که اتحادیه ندارند، صدور مجوز کتابفروشان با همکاری صنفهای مربوطه و ادارات ارشاد استانها صورت می گیرد.
در ادامه طرح کتابگردی، معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با مدیران مسئول انتشارات نیلوفران، نسل آفتاب، پریماه، واحد و با برخی مخاطبان کتاب درباره مشکلات و موانع حوزه کاریشان گفتوگو کرد.