خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)- فرشاد شیرزادی: هفته کتاب و کتابخوانی و برپایی یک نمایشگاه تخصصی کتاب بهانهای شد تا با حجتالاسلام والمسلمین محمد مهدی معراجی گفتوگو کنیم؛ کتابشناسی که میگوید همتش برای هفته کتاب دایر کردن نمایشگاهی با جدیدترین کتابهای علم کلام، حدیث و قرآن بوده است . این نمایشگاه که در پردیس دانشگاه قرآن و حدیث دایر شده دارای کتابهایی است که با ارتباطات برونمرزی از دیگر کشورها تهیه شده است.
با توجه به اینکه کتابخانه دانشگاه شما یکی از مجهزترین کتابخانههای کشور است چهطور شد که به فکر برگزاری چنین نمایشگاهی در جنب کتابخانه افتادید؟
هدفمان این بود که تازهترین کتابهای خاور میانه و جهان اسلام و ارزندهترین و درخشانترینشان را برای پژوهشگران، استادان و به ویژه نخبگان و دانشگاهیان فراهم کنیم و در معرض دید آن ها بگذاریم. همچنین می خواستیم در عرصه رقابتی حضوری بین نمایشگاههای داخل و خارج کشور داشته باشیم. اعتقاد داریم کتابخانه یک مرکز آموزش عالی حتماً باید بهروز و مجهز و از جدیدترین دستاوردهای آن علم و موضوع برخوردار باشد. به همین دلیل و به بهانه خرید کتاب های جدیدمان در این کتابخانه، نمایشگاهی هم در بخش جنبی این کتابخانه دایر کردهایم.
در انتخاب کتابهای این نمایشگاه به چه نکاتی توجه شده است؟
سعی کردهایم کتابهای فاخر را در این نمایشگاه داشته باشیم. کتاب هایی که مثلاً همین ماه گذشته چاپ شدهاند هم در این نمایشگاه ارایه میشوند. نمایشگاه ما متناسب با نیازهای دانشگاه و استادان و دانشجویان و پژوهشگران عرصه قرآن و حدیث و کلام و حقوق است.
این کتابها را چگونه تهیه کردید؟
در طول سال جاری این کتابها را از نمایشگاه کتاب تهران و نمایشگاههای استانی و در سفرهای خارجی که من داشتم تهیه کردهایم. در ایام حج این کتابها را خریدم. ناشران عربستان بسیار فعالند. بخش دیگری از این کتابها از طریق فضای مجازی تهیه شده است. کتابهای نمایشگاه دانشگاه قرآن و حدیث از کشورهای مصر، لبنان، امارات و کشورهای حاشیه خلیج فارس و همچنین عراق تهیه شده است. این کتابها در عرصههای پژوهشی از ترکیه و کشورهای اروپایی تهیه شده. این نمایشگاه مجموعهای از دستاوردهای کتابهای جدید دنیای اسلام محسوب میشود.
همه کتابها را خودتان تهیه کردهاید؟
گاهی به مسافری توصیه کردهام که اگر به سفری میرود و کتاب تازهای نوشته شده آن کتاب را بخرند. در این چند روز که مقارن با هفته کتاب شد این کتابها را در معرض دید پژوهشگران و استادان قرار دادیم. از این نمایشگاه هم استقبال خوبی شده است.
برپایی نمایشگاهی با این حجم باید هزینه زیادی را به خود اختصاص داده باشد.
نمیتوانم هزینه را دقیقاً برآورد کنم اما هزینه قابل توجهی است. کتابهای این نمایشگاه در طول هشت تا نه ماه تهیه شده است. تلاش میکنیم کتاب را ارزان به دست آوریم و حتی چانه هم میزنیم! بودجه این کتابها را دانشگاه تقبل میکند و در برخی موارد هم خیرین وارد عرصه میشوند. در تدارک و تهیه این کتابها جا دارد که از آقای سیدعباس صالحی، معاون محترم فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تشکر کنم. ایشان برای برپایی این نمایشگاه زحمات زیادی کشیدهاند.
اشاره کردید که بخشی از این کتابها را از طریق اینترنت تهیه کردهاید. منابع اینترنتی شما چه سایتهایی بود؟
سایت ناشران معتبر و سایتهای معروف دنیا مثل آمازون. ما با ناشران معروف حوزه کتابهای عربی آشنایی کاملی داریم. طبعاً وارد سایتشان میشویم و آن ها در کمتر از 10 روز کتاب را به دست ما میرسانند. گاهی پولشان را نقد میدهیم، گاهی حواله میدهیم و در بعضی مواقع هم صبر میکنند و ما به شکل نسیه از آنها کتاب میخریم.
این کتابها علاوه بر اینکه فرهنگ دینی را میان آحاد مردم گسترش میدهد به درد مدرسان و دانشجویان این رشته میخورد. قدری درباره محتوای این کتابها برای ما بگویید. این کتاب ها چهطور دستچین شده است؟
ما دقت داریم که کتابها از کیفیت مطلوبی برخوردار باشد. چرا که کتابخانه تخصصی است. وقتی چنین دانشگاهی تأسیس شود طبعاً نیاز است که کتابخانهای تخصصی نیز داشته باشد. آیتالله ریشهری تأکید داشتند که کتابخانه تخصصی باقی بماند. البته بسیاری از کتابها باید در کتابخانه و نمایشگاه ما باشد که نیست اما از آنجا که کتابخانه تخصصی است، استاد و دانشجوی این دانشگاه باید نیازهایشان در رشته حدیث و قرآن و فقه برطرف شود. ما با این رویکرد وارد این عرصه شدیم. ما نمیخواهیم کتابهایی داشته باشیم که از کیفیت پایینی برخوردارند. البته شاید اشتباه هم داشته باشیم اما تمام تلاشمان این است که کتاب از محتوایی بالا برخوردار باشد که در سازندگی ذهن پژوهشگر و دانشجوی ما سهم عمدهای ایفا کند.
رسیدن به این درجه از کیفیت برای شما چگونه میسر شد؟
ما با مراجعه به مؤلفان نامی و ناشران معتبر چنین کتابهایی را جمعآوری کردیم. ناشرانی را در سطح خاورمیانه میشناسیم که حاضر نیستند کار سبک انجام دهند و آنها کارهای فاخر چاپ میکنند.
با چه ناشرانی بیشتر در ارتباط بودید؟
در اروپا ناشرانی مانند کمبریج و آکسفورد ناشران معتبری هستند. در جهان عرب هم ناشران متخصص که کارهای فاخر انجام میدهند شناخته شدهاند. بعضی ناشران بازاری کار میکنند و برخیها به محتوا و کیفیت کتاب توجه دارند و برخی به مخاطب خود توجه عمیق دارند. ما اول با این ناشران در ارتباطیم. اگر بخواهیم از ناشر ضعیفتری کتاب بخریم قبل از هر چیز به اثر و نام مؤلف نگاه میکنیم که آیا این کتاب، اثر درخشانی هست یا نه. در جهان اسلام ناشری به نام «دارالغرب الاسلامی» فعالیت دارد. این ناشر در تونس کار میکند اما بیشتر کارهایش در لبنان منتشر میشود. این ناشر ناشری قدرتمند و حرفهای است.
در حوزههای شیعی به چه ناشرانی مراجعه کردهاید؟
در این حوزه ناشری مثل «دار المحجه البیضا» داریم. در کتابهای اهل سنت «موسسه الرسالت» است که کتابهای ارزشمندی چاپ میکند. ناشری مانند «دار النوادر» کتاب های مفیدی چاپ میکند. ناشرانی مانند «دار الفکر المعاصر» که در سوریه فعالیت دارد و ناشرش یکی از نخبگان جهان عرب است منابع ما در تهیه کتاب است. ناشرانی که در مصر با عنوان «دارالسلام» و «دار الشروق» فعالیت دارند، ناشران حرفه ای هستند که کتابهای خوب عرضه میکنند.