به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) کتابشناسی ماه، دربردارنده اطلاعات همه کتابهایی است که با مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منتشر شدهاند. این مجموعه افزون بر کتابهای ناشران خصوصی، انتشارات مؤسسههای دولتی، کتابهایی با شمارگان محدود و در دسترس اعضای سازمانهای خاص، گزارشهای تحقیقاتی، چاپکردههای به روش افست، آزموننامهها و کتابهای کمک درسی، آموزشی، نقشهها و اطلسها را نیز دربرمیگیرد.
مجید غلامیجلیسه، مدیرعامل مؤسسه خانه کتاب در ابتدای این اثر چنین بیان کرده است: «بخشی از آثار گرانبهایی که گذشتگان ما با هزاران سختی و مشقت به نگارش درآورده و در حفظشان کوشیده بودند، به سبب بیمبالاتی و کمدقتی نسلهای گذشته یا وقوع حوادث فرهنگسوز، آهسته آهسته غبار فراموشی پذیرفته به ورطه نابودی کشیده شدند. یا اینکه دانشمندان و بزرگان دین ما از سدههای نخست تاریخ اسلام به ثبت و ضبط اطلاعات کتابهای اسلامی نظر داشتند و آن را تمهیدی برای حفظ اصل این آثار میدانستند، کم نیستند آثاری که نام یا نسخههایشان از میان رفته و فقط نامی از آنها در معجمها و تذکرهها باقی مانده است. از این رو، یکی از آرزوها و حسرتهای نسل کتابپژوه ما آگاهی از نام و محتوا و ویژگیهای آثاری است که دیگر از آنها خبر یا اثری در دست نیست.
در امتداد سنت نیکوی حفظ اطلاعات کتب، مؤسسه خانه کتاب که متولی اطلاعرسانی کتاب ایران است، ثبت اطلاعات کتاب ایران و اطلاعرسانی این حوزه را در قالب کتاب، مجله، نرمافزار و سایت در دستور کار خود قرار داد اما در سالیان گذشته، با توجه به افزایش عناوین کتابها و تکیه بر این اندیشه که شیوه نشر الکترونیک میتواند جایگزین مناسبی برای دیگر شیوهها باشد، روشهای اطلاعرسانی خود را محدود به رسانههای الکترونیک کرد.
مدیریت جدید خانه کتاب، پس از بررسیهای کارشناسانه موضوع و با علم به اینکه برای جامعه کتاب دوست ایران مطالعه کاغذی همچنان در اولویت قرار داد، در کنار تقویت اطلاعرسانی الکترونیک، به چاپ و انتشار مجموعه کتابشناسی ماه همت گمارد.»
شیوه گردآوری این محصول به این صورت است که مؤسسه خانه کتاب به صورت روزانه یک نسخه از کتابهای اعلام وصول (مجوزی که دبیرخانه اداره کل کتاب و کتابخوانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای خروج کتاب از چاپخانه و توزیع آن به ناشر میدهد) دریافت میکند. استقرار نمایندگی جهان شابک در خانه کتاب و به تبع آن ارتباط مستقیم با ناشران و پدیدآورندگان کتاب، روش دیگری برای دستیابی به کتابهای منتشر شده در کشور را مهیا کرده است.
علاوه بر این، از طریق ارتباط با ادارههای کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استانها، مراجعه به ناشران و چاپ فراخوان سالانه در روزنامهها، این اطلاعات گردآوری و تکمیل میشوند. از آنجا که خانه کتاب مرجع رسمی ارائه آمار نشر کتاب در ایران است، بسیاری از ناشران برای تکمیل اطلاعات آماری فعالیت خود به خانه کتاب مراجعه میکنند که این نیز باعث تکمیل بانک اطلاعاتی این مجموعه میشود.
کتابشناسی ماه ذیل سه فصل ارائه میشود؛ فصل نخست بزرگسالان، فصل دوم کودک و نوجوان، فصل سوم کمک درسی و آموزشی. در دو فصل نخست دو زیرمجموعه چاپ اول و بازچاپ و در فصل سوم کتابهای کمک درسی و آموزشی در دو رده مجزا عرضه میشود که رده دوم فصل سوم به کتابهای کمک درسی و آموزشی کودک و نوجوان اختصاص دارد.
محتوای کتابشناسی ماه بر اساس خلاصه سوم نسخه بیستم نظام ردهبندی دیویی طبقهبندی شده است و برای موضوعهای اسلام، زبان و ادبیات فارسی، جغرافیا و تاریخ ایران از گسترشهای ردهبندی دهدهی دیویی ایران استفاده شده است. به این صورت کتابها در ده شاخه اصلی ردهبندی دهدهی دیویی طبقهبندی شدهاند و در هر رده، به ترتیب شماره رده دیویی، ترتیب یافتهاند.
شیوه تنظیم اطلاعات کتابشناختی این مجموعه بر اساس سنت اسلامی و شرقی با عنوان کتاب شروع میشود. در این شیوه کتابها نخست براساس الفبای عنوان و در پی با نام پدیدآورنده در زیر هر یک از شاخههای نظام ردهبندی دیویی مرتب شدهاند.
هجدهمین شماره از «کتابشناسی ماه» ویژه شهریورماه سال جاری زیر نظر مجید غلامی جلیسه، با شمارگان 500 نسخه، در 816 صفحه، به بهای 18 هزار تومان از سوی مؤسسه خانه کتاب منتشر شده است.