| خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)ـ پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری آن‌گونه که عبدالامیر نبوی، معاون پژوهشی و آموزشی آن می‌گوید، اصلی‌ترین وظیفه‌اش مطالعه نهاد علم و دانشگاه در ایران به عنوان یک نهاد فعال در حوزه فرهنگی و اجتماعی است و عموم آثار منتشر شده توسط این پژوهشکده نیز نیم‌نگاهی به دانشگاه و روند تولید علم در ایران و جهان دارد. درباره فعالیت‌های انتشارات پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی با وی گفت‌وگویی داشته‌ایم که در ادامه می‌خوانید. - استاد در ابتدا بفرمایید که عمده فعالیت‌های شما در انتشارات پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی چیست و اصلی‌ترین رویکردتان در سال جاری چه بوده است؟ انتشارات پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی سعی دارد عمده کارهای مطالعاتی و تحقیقاتی خود را با توجه به وظایف و ماموریت‌هایش در قالب کتاب، فصلنامه و گزارش منتشر کند. اکنون پژوهشکده دو فصلنامه علمی پژوهشی با عنوان «تحقیقات فرهنگی ایران» و «مطالعات میان رشته‌ای در علوم انسانی» در دست چاپ دارد که مقالات شماره نخست تا پایانی آن روی وب‌سایت پژوهشکده قابل دسترسی است. کتاب‌هایی نیز که توسط پژوهشکده منتشر می‌شود، هرچند ممکن است به لحاظ کمیت تعدادش کم باشد اما تلاش شده حوزه‌هایی را پوشش دهد که در ایران شاید کمتر مورد توجه باشد؛ به طور مثال حوزه‌هایی مانند سیاستگذاری فرهنگی، مطالعات فرهنگی، جامعه‌شناسی فرهنگ و مطالعات میان‌رشته‌ای در علوم انسانی از جمله این حوزه‌هاست که ممکن است آثار تألیفی و ترجمه‌ای مهم کمتر درباره آن منتشر شده باشد. توجه و استناد به این آثار نشان داده که جای خود را در میان محافل علمی باز کرده و سیاست ما در سال 94 نیز تولید آثاری در قالب تالیف و ترجمه در همین زمینه‌هاست. با توجه به اینکه وظیفه پژوهشکده مطالعه نهاد علم و دانشگاه در ایران به عنوان یک نهاد فعال در حوزه فرهنگی و اجتماعی است، عموم آثارمان هم نیم‌نگاهی به دانشگاه و روند تولید علم در ایران و جهان دارد، بخشی از مطالبات و پژوهش‌های موجود در پژوهشکده به دلیل اهمیت بحث و نیاز مخاطبان در قالب گزارش منتشر می‌شود که اگر چه شمارگان آن محدود است اما می‌تواند برای نهادهای اجرایی و دستگاه‌های تصمیم‌گیر در حوزه آموزش عالی قابل استفاده باشد. نسخه این گزارش‌ها در سایت پژوهشکده قابل ملاحظه است. در سال 94 نیز بخشی از آثار و کتاب‌های سال‌های گذشته پژوهشکده به صورت تمام متن به جای کتاب کاغذی روی سایت بارگذاری شده چرا که این آثار مورد توجه جامعه علمی بوده و به همین دلیل برای سهولت در استناد به صورت تمام متن در اختیار خوانندگان قرار گرفته است. ـ کتاب‌های منتشر شده توسط پژوهشکده عمدتاً حاصل تحقیقاتی است که در این مرکز صورت می‌گیرد. اصولاً موضوعات چگونه نیازسنجی می‌شوند؟ انتخاب موضوعات برای پژوهش، تالیف، ترجمه و یا تدوین گزارش از تعامل بین دو سطح به‌وجود می‌آید که نخستین سطح آن وظایف و ماموریت‌های پژوهشکده طبق اساسنامه و دلایل توجیهی تأسیس آن در وزارت علوم است. از سوی دیگر پژوهشکده مطالعه نهاد علمی و رابطه آن با جامعه را به عنوان یک نهاد فرهنگی در دستور کار دارد به همین دلیل شناسایی پدیده‌های فرهنگی و اجتماعی در دانشگاه‌ها و تحلیل این پدیده‌ها در سطح دیگر یکی از روش‌های نیازسنجی برای تعیین موضوعات کتاب‌هاست. گروه‌های ما در دانشگاه‌ها با جامعه علوم انسانی و اجتماعی کشور به طریق مختلف ارتباط دارد به طور مثال ما از طریق شوراها و کمیته‌های علمی همچنین جشنواره بین‌المللی فارابی که دبیرخانه آن در پژوهشکده تاسیس شده با صاحبنظران علوم انسانی و اجتماعی ارتباط داریم بنابراین تعامل بین جامعه علوم اجتماعی و انسانی و وظایف و ماموریت‌های سازمانی راه‌های ما را برای تحقق اهداف و ابزارهایمان تعیین می‌کند. اکنون یکی از بیشترین موسسات آموزش عالی که بیشترین ارتباط را با انجمن‌های مستقل در حوزه علوم اجتماعی دارد پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی است که سعی کرده در انتشار فصلنامه، برگزاری همایش‌ها و نشست‌ها و ... حمایت‌های مادی و معنوی داشته باشد. بخشی از این جامعه هم در کمیته‌های علمی و پژوهشی پژوهشکده حضور و عضویت دارند. این تعامل کمک کرده ما موضوعات سالانه و رویکردهایمان را تعیین کنیم. در سال 94 دو طرح کلان ملی در دست داریم که از آن جمله می‌‌توان به طرح ابعاد فرهنگی و اجتماعی کلاس درس در ایران به سرپرستی دکتر عباس کاظمی و بین‌المللی شدن آموزش عالی در ایران به سرپرستی رضا ماحوزی اشاره کرد. تمام فعالیت‌های پژوهشی و قراردادهای ما در این چارچوب تعریف می‌شود و امیدوارم ماحصل این تحقیقات که کتاب خواهد شد، انتهای امسال آماده شود. ـ به نظر می‌آید کتاب‌ها کمتر مخاطبان عامه را مد نظر قرار دارد. به صورت کلی آیا برای این گروه از مخاطبان هم کتابی منتشر می‌شود؟ بخشی از آثار ما در سال‌های گذشته مورد توجه مردم بوده و به همین دلیل برخی از عناوین به چاپ سوم هم رسیده است؛ به طور مثال کتاب «مدرن یا امروزی شدن فرهنگ ایران» نوشته نعمت‌الله فاضلی با استقبال عموم مواجه شد به همین دلیل با تلاش نویسنده ویراست جدیدی با عنوان «تجربه تجدد» از این کتاب که در نمایشگاه کتاب امسال ارائه شد باز هم مخاطبان از آن استقبال کردند. اما از آنجا که بخشی از آثار ما مخاطب خاص دارد و موضوعش در میان گروه علوم انسانی و اجتماعی کشور یا تصمیم‌سازان علوم انسانی مورد توجه است طبیعتاً مخاطب عام به آن علاقه‌ای ندارند با این وجود برنامه پژوهشکده در یک سال اخیر افزایش کیفیت آثار به لحاظ محتوایی، ویرایش ادبی و مناسب بودن نحوه اطلاع‌رسانی را مد نظر داشته است و شمارگان آثار ما هم براساس کیفیت و کمیت مشخص می‌شود. - شمارگان کتاب‌ها نیز عموماً بسیار کم است این به دلیل مشکلات عمومی موجود در حوزه نشر است یا سیاست خاص دیگری در این باره وجود دارد؟ برخی از آثار ما چون مخاطب خاص دارد نیاز نیست در شمارگان وسیع منتشر شود چون فقط برای عده محدودی است اما چنانچه نیاز داشته باشیم، پژوهشکده ظرفیت و امکان تولید نسخه‌های بیشتر را دارد. به طور مثال کتاب «نظریه‌های دگرواره علوم اجتماعی آسیا» نوشته محمدامین قانعی‌راد در کمتر از پنج ماه به چاپ دوم رسید و ما نیز آمادگی و ظرفیت چاپ نسخه‌های جدید را داشتیم. به صورت کلی، با توجه به اینکه توزیع در کشور ما یک مشکل دائمی است سعی ما این است که آثارمان را روی اینترنت ارائه کنیم تا برای مخاطب خاص و عام قابل استفاده باشد، چون بخشی از آثار ما در چارچوب‌ها و روند موجود در بازار نشر ایران نیست چرا که مخاطب خاص دارد، به همین دلیل کتاب‌هایمان سخت‌تر از آثار دیگر توزیع می‌شود. در نظر داشته باشید که ما ناشر بزرگی نیستیم و نمی‌توانیم اراده خود را بر بازار تحمیل کنیم به همین دلیل بود که در سال گذشته تنها یازده عنوان کتاب منتشر کردیم و همان‌طور که گفتم پژوهشکده وظیفه‌اش تولید دانش و مطالعه است. |  |
↧
استناد به کتاب‌های جدید پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی نشان‌دهنده توجه محافل علمی به این آثار است
↧