مصطفی ندیم، دانشیار گروه تاریخ باستان دانشگاه شیراز به خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) گفت: کتاب «خیابان کریمخان زند شیراز (همراه با بررسی تاریخی، اجتماعی محله پشت استانداری)» تقریبا در مدت زمان چهار سال نوشته شد. مطالب این کتاب بر اساس خاطرات بنده، مدارک، اسناد موجود و برخی مصاحبههای تاریخ شفاهی است که با ساکنان قدیمی آن منطقه انجام دادم.
وی با اشاره به کمبود منابع درباره شیراز افزود: متاسفانه تعداد اسناد و مدارک تاریخی درباره شیراز در دوره زندیه، قاجاریه و حتی پهلوی اول، بسیار اندک است. با وجود کمبود منابع، اسنادی نیز مربوط به شهرداری مورد مطالعه قرار گرفته و مطبوعات نیز دیگر سندی بوده که مورد استفاده بنده واقع شده است. با این همه، مهمترین منابع مورد استفاده من، کتابهای «سنگ سیاه» اثر دکتر محمدیوسف نیری، «تحفه نیر» نوشته شیخ عبدالرسول نیر شیرازی، «دره الانوار حسنی» تالیف سیدعلاءالدین حسین (رئیس الاطباء، «تاریخ بلدیه شیراز») اثر دکتر محمدرضا خالصی بود.
دانشیار گروه تاریخ دانشگاه شیراز اظهار کرد: با این وجود مطالب کتاب هنوز کامل نیست. زیرا پس از انتشار آن افرادی پیدا شدند که درباره موضوع مطرح شده سخنانی داشتند که بنده تصمیم گرفتم با آنها مصاحبه کنم و این مطالب را در چاپ بعدی اثر بگنجانم.
ندیمی ادامه داد: آیندگان اگر بخواهند اطلاعاتی درباره آداب و رسوم، فرهنگ عامه، آثار تاریخی و صدها موضوع ریز و درشت شیراز از مساله آب و نان گرفته تا معماری خانهها بدانند مطلب، مقاله، کتاب، تحقیق و پژوهشی وجود ندارد. اگر توان حفظ سنتها، آثار و محلات را نداریم، لااقل برای ثبت تاریخی آن اقدام کنیم و به نظرم این بزرگترین وظیفه ماست.
وی درباره ساکنان متنوع محله مهم شیراز بیان کرد: به دلایل بسیاری سراغ نگارش این کتاب که خیابان زند یکی از موضوعهای آن است، رفتم. نخست اینکه درباره محله پشت استانداری شیراز از دوران کودکی و نوجوانی خاطرات بسیاری داشتم. باید بگویم توسعه شیراز در چند مرحله رخ داد و در یک مقطع این توسعه از سمتی آغاز شد که استانداری در آن واقع شده بود. در محله پشت استانداری افراد سیاسی، اجتماعی، مذهبی و نظامی متنفذی سکونت داشتند. از طرفی در این محله به دلیل قرار داشتن آتشکده و کلیسا رهبران مذهبی زرتشتی و مسیحی نیز زندگی میکردند.
عضو هیات علمی دانشگاه شیراز عنوان کرد: پشت استانداری، یک محله با ویژگیهای منحصر بهفرد بود که در نزدیکی خیابان کریمخان زند قرار داشت (دورانی از 1342 تا 1355، سالهایی طولانی و تاثیرگذار) دورانی که بنده نیز در آن به همراه خانواده اقامت داشتم. از طرفی به دلیل اهمیت این محله و معماری خاصی که از آن برخوردار بود، استانداری نیز به آن نگاه خاصی داشت. ضمن اینکه تلاش میکرد بافت محله را نیز حفظ کند اما از توسعه و آوردن امکاناتی مانند گاز رسانی و آسفالت آن نیز غافل نبود.
ندیمی گفت: با وجود تالیف این کتاب بنده هیچ ادعایی ندارم و همانطور که اشاره کردم معتقدم برخی مطالب باید به آن افزوده شود تا تاریخچه این محل که یکی از نقاط مهم شهر شیراز بوده، حفظ شود.
کتاب «خیابان کریمخان زند شیراز (همراه با بررسی تاریخی، اجتماعی محله پشت استانداری)» تالیف دکتر مصطفی ندیم در 248 صفحه، شمارگان یکهزار نسخه و به قیمت 14 هزار تومان از سوی بنیاد فارسشناسی منتشر شد.