حجتالاسلام محمدرضا زائری، در گفتوگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، با اشاره به ظرافتهای ذهنی مرحوم آیتالله ابوالقاسم خزعلی گفت: تالیفات و تفاسیر این عالم ربانی سرشار از نگاههای دقیق وی به کلام الهی است.
آیتالله خزعلی؛ مدرس برجسته حوزه علمیه
وی اظهار کرد: یکی از شاخصههای بارز مرحوم آیتالله خزعلی، ارتباط تنگاتنگ ایشان با کتاب و مطالعه کتاب بود. وی مانند دیگر علمای دین، در بستر بیماری نیز در حال تالیف و مطالعه بودند و این ارتباط در حین بیماری مایه مباهات است. ایشان آخرین کتاب خود با عنوان «تفسیر سوره حمد» را در بستر بیماری به سرانجام رساندند.
مدیر موسسه «احیاء» ادامه داد: مرحوم آیتالله خزعلی از مفسران و مدرسان برجسته حوزه علمیه بود و کلاسهای ایشان بعد از کلاسهای مرحوم آیتالله طباطبایی (ره)، از کلاسهای مهم حوزه علمیه به شمار میآمد. این عالم ربانی در مدارس علمیه شهرهای تهران و مشهد نیز کلاسهای پرباری داشت.
اهتمام به تفسیر دقیق در نزد آیتالله خزعلی
زائری با اشاره به تفسیر ترتیبی قرآن در میان علمای دینی گفت: نکته جالب اینجاست که مرحوم آیتالله خزعلی در سالهای پایانی حیات خود، در کنار تفسیر متعارف قرآن، به مباحث دقیق تفسیر اهتمام ویژه پیدا کرد.
وی به انتشار آخرین اثر وی اشاره کرد و گفت: «تفسیر سوره حمد» آخرین اثر تالیفی ایشان بود که از سوی موسسه «احیاء» منتشر شد. این کتاب برخلاف حجم کم، دارای ظرافتهای دقیق تفسیری است که به گفته خود مرحوم آیتالله خزعلی، عمرنامه وی به شمار میآید که افتخار چاپ این اثر به موسسه «احیاء» رسید که در راستای نشر معارف اهل بیت (ع)، به ویژه مکتب عاشورا قدم برمیدارد.
اصرار آیتالله خزعلی به انتشار کتاب «حمد» از سوی موسسه «احیاء»
زائری ادامه داد: مرحوم آیتالله خزعلی نیز به دو دلیل تمایل داشت که این کتاب، از سوی موسسه «احیاء» و نشر خیمه منتشر شود. ایشان میخواست کتابش از توزیع مناسبی برخوردار شود و به صورت کلیشهای و رسمی از سوی یک ناشر منتشر نشود. در درجه دوم، به دلیل اهتمام موسسه به نشر معارف امام حسین (ع)، و اصرار مرحوم آیتالله خزعلی به ذکر مقام امام حسین (ع)، کتاب «تفسیر سوره حمد» از سوی موسسه منتشر شد.
مدیر موسسه «احیاء»، نکات تفسیری دقیق سوره حمد در این کتاب را از نقاط برجسته کتاب «تفسیر سوره حمد» دانست و اظهار کرد: مرحوم آیتالله خزعلی در این تفسیر سوره حمد به این نکته اشاره میکند که واژه «والضالین» و «مغضوب علیهم» منتسب به یهودا و نصارا نیست، بلکه خدای متعال در این واژهها به اهل بیت (ع)، اشاره دارند، که هیچگاه مورد خشم الهی واقع نمیشوند. «تفسیر سوره حمد» خدمتی به شأن و مقام اهل بیت (ع) است.
نگاهی به زندگینامه آیتالله خزعلی
مرحوم آیتالله ابوالقاسم خزعلی متولد 1304، تحصیل علوم دینی را در حوزه علمیه مشهد آغاز کرد؛ صرف و نحو را نزد علیاکبر دامغانی فرا گرفت و کتاب «مغنی اللبیب» را نزد محقق قوچانی خواند. «معالم»، «لمعه» و «قوانین» را از سید احمد یزدی آموخت و رسائل، مکاسب و کفایه را نزد هاشم قزوینی و بخشی از «کفایه» را از مجتبی قزوینی فراگرفت.
وی از تدوینکنندگان قانون اساسی جمهوری اسلامی و عضو سابق شورای نگهبان، رئیس بنیاد بینالمللی غدیر و نماینده مردم خوزستان در مجلس خبرگان رهبری بود. «تفسیر سوره فاتحة الکتاب»، «انوار جاودان در تفسير قرآن» و «موسوعه الامام الجواد» سه اثر تالیفی آیتالله ابوالقاسم خزعلی است. وی همچنین مقدمهای بر کتاب «تجلي اهداف غدير در عصر ظهور» نوشته است.
آیتالله ابوالقاسم خزعلی، نویسنده حوزه دین و عضو مجلس خبرگان رهبری (چهارشنبه 25 شهریور) در پی یک دوره بیماری در تهران درگذشت. پیکر این عالم مجتهد (پنجشنبه 26 شهریور) با حضور مقامات کشوری و لشگری و جمعی از اقشار مختلف مردم در دانشگاه تهران تشییع شد.
آیتالله محمد محمدی گلپایگانی، رییس دفتر رهبر معظم انقلاب، علی لاریجانی، رییس مجلس شورای اسلامی، حجتالاسلام والمسلمین سید محمود علوی، وزیر اطلاعات، حجتالاسلام والمسلمین محمدعلی شهیدی، رییس بنیاد شهید و امور ایثارگران، آیتالله سید محمود هاشمی شاهرودی، نایب رییس مجلس خبرگان رهبری، آیتالله محمد محمدی ری شهری، تولیت آستان حضرت عبدالعظیم حسنی (ع)، علی محمدی، رییس سازمان اوقاف و امور خیریه از جمله شرکت کنندگان در این مراسم بودند.
همچنین در این مراسم حمید میرزاده، رییس دانشگاه آزاد اسلامی، سعید جلیلی، عضو شورای عالی امنیت ملی، آیتالله محمدعلی موحدی کرمانی، امام جمعه موقت تهران، حجتالاسلام سید ابراهیم رییسی، دادستان کل کشور، حجتالاسلام علی رازینی، آیتالله تسخیری، حجتالاسلام آل هاشم، رییس سازمان عقیدتی سیاسی ارتش، غلامحسین الهام، نبیالله حبیبی، دبیرکل حزب موتلفه اسلامی، حسینعلی امیری، سخنگوی وزارت کشور شرکت داشتند.
علاقهمندان میتوانند گزارش کتابشناسی مرحوم آیتالله خزعلی را اینجــــــا بخوانند.