حجتالاسلام دکتر رضا مختاری ــ مدیر مؤسسه کتابشناسی شیعه ــ در گفتوگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، از متولیان چاپ فصلنامههای تخصصی در مؤسسه خانه کتاب درخواست کرد تا فصلنامههای مربوط به نقد کتاب را به کشورهای مسلمان منطقه ارسال کنند.
وی اظهار کرد: وضعیت نقد کتاب درحوزه علوم اسلامی، نسبت به 20 سال گذشته با رشد مواجه بوده است. در حال حاضر، چندین ماهنامه و فصلنامه با موضوع نقد کتاب در حال چاپ است. بنده نیز به نوبه خود، مجموعه نقدها و مقالاتم را در کتاب «جمع پریشان» منتشر کردهام و اعتقاد دارم، ناقدان باید از فضای تعریف و تمجید و بیان صِرف محسنات یا تخریب صرف خارج شوند و به سوی نوشتن نقدی منصفانه گام بردارند.
مؤلف «آستان آسمان» گفت: با تمام این تفاصیل و پیشینهها باید بگویم در کشور ما نقد هنوز در جایگاهی مناسب که باید باشد، نیست. در غرب، اگر کتابی مورد نقد قرار نگیرد، به معنای ضعیف بودن محتوای آن کتاب تلقی میشود، اما در ایران، وضعیت، معکوس است. در میان دانشگاهیان و نویسندگان ما، نقد کتاب به این معناست که کتاب دارای ضعفهایی است که ناقد قصد دارد آنها را شرح دهد.
وی افزود: متأسفانه در میان اهالی فرهنگ ما چنین جا افتاده که نقد، به معنای تخریب مؤلف و ناشر است. در حالیکه ناقد با «اثر» روبهروست و قرار نیست به نقد «مؤلف» بپردازد. نقد علمی و منصفانه میتواند کمک زیادی به تعادل و سامانبخشی انتشار کتاب بکند، زیرا بسیاری از ناشران با نگرش کاسبکارانه سعی در انتشار کتابهایی دارند که میتواند به بازار کتابهای حرفهای و علمی آسیب بزند. همچنین نوقلمانی نیز در حال نگارش کتاب هستند، که باید نوشتههایشان مورد بررسی جدی قرار بگیرد.
مختاری در پایان سخنانش با تأکید دوباره بر این که انتشار کتاب، فارغ از ارزشگذاری، فضای خوبی برای نقد به وجود آورده است، توضیح داد: از دو دهه گذشته، چندین مجله تخصصی در حوزه علوم اسلامی منتشر میشود که از آن میان میتوان به مجله «نشر دانش»، «آیینه پژوهش» و تا حدی مجله «کتاب شیعه» و «فصلنامههای تخصصی نقد کتاب» موسسه خانه کتاب اشاره کرد. به نظر میرسد این مجلات و فصلنامهها باید بیش از پیش به انتشار نقد عالمانه و منصفانه بپردازند و برای پیشبرد اهداف علمی خود، ارتباط تنگاتنگ با اهل فن داشته باشند.