| به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) نشست تخصصی «زنان، کتاب، توسعه پایدار» دوشنبه (16 شهریورماه) با حضور علی ربیعی، وزیر رفاه، کار و تعاون اجتماعی، سید رضا صالحی امیری، رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران و جمعی دیگران از مدیران و فعالان فرهنگی در مجتمع فرهنگی تلاش برگزار شد. در بخشی از این نشست کارگروهی تخصصی با حضور احمد مسجدجامعی، عضو شورای شهر تهران، عفت شریعتی، مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در امور بانوان، محمود آموزگار، رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان، دلاور نظری، مدیرکل سازمان‌های کارگری و کارفرمایی وزارت رفاه، کار و تعاون اجتماعی و مهشید جعفری، پژوهشگر برگزار شد. مسجدجامعی در ابتدای سخنانش با اشاره به از بین رفتن 800 هزار فرصت شغلی برای زنان در دولت‌های قبلی گفت: اگر این رقم را با توجه به افزایش جمعیت در نظر بگیریم به رقم یک میلیونی می‌رسیم در حالی که تعداد زنان سرپرست امروزه به لحاظ چشمگیری افزایش داشته است. وی ادامه داد: اخیراً سیاستگذاران برای افزایش تعداد فرزندان در خانواده امتیازاتی را برای زنان شاغل همچون افزایش میزان مرخصی زایمان قائل شدند اما چون کارفرمایان این مساله را نپذیرفتند عملاً فرصت‌های شغلی زنان کاهش پیدا کرد اما در حوزه نشر، زنان راه خود را طی کرده و کاری به تصمیمات سیاستگذاران نداشته‌اند. وی افزود: تعداد نویسندگان، مترجمان، تصویرگران و ... زن بسیار افزایش یافته و در برخی حوزه‌های فرهنگی تولیدات زنان بیش از مردان بوده است به طور مثال در حوزه کتاب‌های پرخوان پیش از انقلاب آثار مردانه برجسته بود که از آن جمله می‌توان به کارهای ذبیح‌الله منصوری اشاره کرد اما پس از انقلاب اسلامی کتاب‌های پرخواننده را نویسندگان زن نوشته‌اند به طور مثال ما در آن دوران کتاب‌های فهیمه رحیمی را داشتیم که گاهی به چاپ پنجاهم هم رسیده است. به گفته مسجدجامعی، پیش از انقلاب چهره‌هایی مانند پروین اعتصامی، فروغ فرخزاد و سیمین دانشور وجود داشته‌اند اما پس از انقلاب چهره‌های برجسته زن بدین شکل نداشتیم اما در میان کتاب‌های پرخواننده نویسندگان زن سهم بیشتری را به خود اختصاص داده‌اند. در حوزه تصویرگری کتاب کودکان و نوجوانان نیز زنان با فاصله بسیاری نسبت به مردان ایستاده‌اند. عضو شورای شهر تهران همچنین گفت: در قسمت‌هایی که فرهنگ رسمی برای خودش خط و نشان کشیده شاهد افول حضور زنان هستیم اما در فرهنگ عمومی شکوفایی زنان را می‌بینیم. وی با اشاره به موافقت‌نامه‌ای که در زمان مسئولیتش در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با وزیر وقت رفاه، کار و تعاون اجتماعی و وزیر صنعت و معدن منعقد شد، گفت: زمانی که من وزیر ارشاد بودم سندی را تدوین کردیم که براین اساس قرار شد کالای فرهنگی جزو سبد خانواری قرار گیرد که در اختیار حقوق بگیران است و هزینه‌ای که برای این کالای فرهنگی صرف می‌شود از معافیت مالیاتی برخوردار باشد. این طرح در زمان من با مشاوره افرادی مانند مرحوم حسن حبیبی اجرایی شد اما پس از آن در دولت نهم و دهم از بین رفت، همانگونه که علم و برنامه‌ریزی تعطیل شد. مسجدجامعی افزود: متاسفانه طی 8 سال بسیاری از برنامه‌های کشور تعطیل شد، حتی در آن دوره رشته کتابداری به دلیل خجالتی که آقایان از نام آن داشتند به نام دیگری تغییر یافت. در این دوره نام دانشگاه تربیت معلم که از جنس علم است به دانشگاه خوارزمی تغییر پیدا کرد، در چنین وضعیتی چه توقعی می‌توانیم از رشد کتاب و کتابخوانی داشته باشیم. وی همچنین پیشنهاد کرد که سند مذکور، در برنامه بعدی توسعه دوباره احیا شود. سهم 13 درصدی زنان در حوزه نشر عضو شورای شهر تهران با بیان اینکه سهم زنان در کشور برای اشتغال 12 درصد است اما در حوزه نشر زنان سهمی 13 درصدی دارند، گفت: این بدین معناست که زنان توانسته‌اند از سقف مشخص شده قبلی عبور کنند. وی با بیان اینکه در حوزه نشر از تجربیات ناشران زن کم داریم، گفت: لازم است ناشران زن تجربیات خود را در این باره بیان کنند و این حوزه نیازمند به حمایت ویژه است چون بخش‌هایی که مربوط به ناشران زن است به اندازه بخش مرتبط به نویسندگان، شاعران و تصویرگران زن رشد نکرده است. معافیت مالی کارگاه‌های زیر پنج نفر برای کتابفروشی‌ها آموزگار نیز در ادامه این نشست با بیان اینکه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت یازدهم در تحقق وعده‌های خود مانند مشارکت صنوف پیشتاز بوده است، گفت: در دولت نهم و دهم بحث مشارکت صنوف مطرح نبود همچنین اگرچه بحث معافیت مالیاتی از تولیدات فرهنگی مطرح شد اما به نتیجه نرسید. برخی از این برنامه‌ها نیازمند تصویب مجلس بود اما برخی دیگر امکان این را دارد که درون دولت تحقق یابد. به طور مثال وزارت نیرو برای باشگاه‌های ورزشی به عنوان فعالیتی فرهنگی معافیت مالیاتی در نظر می‌گیرد در حالی که کتابفروشی‌ها چنین امکانی را ندارند. رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان در ادامه سخنانش درباره معافیت مالی کارگاه‌های زیر پنج نفر سخن گفت و افزود: طرحی وجود داشت که بر این اساس کارگاه‌های زیر پنج نفر با در نظر گرفتن سقفی برای دستمزد کارگران از معافیت مالیاتی برخوردار بودند اگر کتابفروشی‌ها را هم کارگاه‌های تولیدی بدانیم، امیدواریم که این معافیت مالیاتی با در نظر گرفتن سقف دستمزد معقول برای کتابفروشان هم فراهم شود. وی همچنین گفت: پیش از این با تفسیری که سازمان امور مالیاتی از فعالیت‌های کتابفروشان داشت آنها شامل معافیت مالی نمی‌شدند اما با پیگیریهای صورت گرفته و حمایت وزارت ارشاد و رسانه‌ها در سال 93 کتابفروشی نیز به عنوان فعالیت فرهنگی مشمول مالیات شد. مساله نشر امروز به یک وزارتخانه مرتبط نمی‌شود شریعتی نیز در بخش دیگر این نشست با بیان اینکه کتاب رسالت فرهنگی، معنوی و اجتماعی برای ما ایرانیان است، گفت: ما از دیرباز براساس کتاب‌های مهم سرنوشت‌سازی کرده‌ایم. قلم ابزاری برای یادگرفتن آنچه است که انسان نمی‌داند و ناشران این ابزار را در دست دارند اگر ما دنبال زندگی سعادتمند هستیم باید عملکرد منصفانه در این باره داشته باشیم. مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در امور بانوان افزود: مساله نشر امروز به یک وزارتخانه مرتبط نمی‌شود و همه وزارتخانه‌ها در این باره فعال هستند. ناشران هم خوشبختانه گام‌های مثبتی در این حوزه برداشته‌اند و پیگیریهای جدی صورت گرفته است. در وزارت ارشاد نیز من به ناشران اطمینان خاطر می‌دهم که پشتوانه‌ای مطمئن و قابل اعتنا برای حمایت از ناشران فراهم شده و حال که وزارت کار رفاه و تعاون هم در این باره اعلام آمادگی کرده است تاثیرگذاری بیشتر خواهد بود. وی یادآور شد: طی سال‌های اخیر بانوان ناشر اهتمام ویژه‌ای به صنعت نشر داشته‌اند و روی پاهای خودشان ایستاده‌اند و البته وزارت ارشاد نیز به طور جدی پیگیر برنامه‌های حمایتی از ناشران زن است. ما مساله نشر را زنانه یا مردانه نمی‌دانیم چون این حیات طیبه است و زنان و مردان باید در این امر دخیل باشند. تهیه مصوباتی از این نشست برای پیگیری در وزارت ارشاد شریعتی همچنین پیشنهاد کرد با تشکیل کمیته‌ای، مصوباتی از این جلسه تهیه شود تا پشتوانه‌ای برای وزارت ارشاد باشد و بتواند از این طریق برنامه‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت و درازمدت خود را برای برنامه ششم توسعه تکمیل و تقویت کند. وی تاکید کرد: نمایندگان مجلس شورای اسلامی هم می‌توانند در بحث بودجه خود به این موضوع بپردازند. به هر حال امیدوارم در سال 95 پیگیری مصوبات این جلسه را شاهد باشیم. مشکلات زنان فعال در حوزه نشر جعفری، پژوهشگر نیز در ادامه این نشست از افزایش کیفیت زندگی کاری زنان سخن گفت و یادآور شد: از توسعه پایدار تعاریف بسیاری شده که در همه این تعاریف توجه به بهبود و ارتقای کیفیت زندگی انسان‌ها و رفع حداکثری نیازهای آنان در حال و آینده با حفظ منابع طبیعی مشترک است. وی افزود: در توسعه پایدار افزایش بهره‌وری منوط به افزایش کارآیی نیروی انسانی است و این کارآیی نیز شامل توانایی کار همه انسان‌ها فارغ از جنسیت‌شان است. باید در نظر داشت که مولفه‌هایی مانند بهبود نظام دستمزد، شرایط فیزیکی کار، انسجام سازمان کاری، حمایت از حقوق فرد، رابطه متعادل کار و زندگی و رضایت از ارتباطات اجتماعی در کیفیت زندگی کاری موثر است. این پژوهشگر در بخش دیگری از سخنانش به تشریح نقش زنان در صنعت نشر پرداخت و گفت: زنان به عنوان پدیدآورندگان، ناشران، شاغلان اجرایی در صنعت نشر، زنان فعال در بخش توزیع و کتابفروشان حضور دارند که در این میان شغل کتابداری را نیز می‌توان در نظر گرفت. آنچه که در این میان کیفیت زندگی کاری زنان را پایین‌تر می‌آورد احساس تبعیض آنها در این باره است. وی افزود: از سویی دیگر در موسسه‌های انتشاراتی ثبات شغلی برای زنان وجود ندارد همچنین تمایل بیشتر به جذب نیروی مرد است و کلیشه‌های جنسیتی باعث شده تا اعتماد نسبت به پدیدآورندگان و فعالان زن وجود نداشته باشد. جالب اینجاست که اگر کارفرمایان در حوزه نشر زن باشند، ایرادهای آنها به تولیدات فرهنگی اعمال نظر شخصی محسوب می‌شود تا نظر کارشناسی! به گفته جعفری، اکنون بیش از 11 هزار و 500 ناشر در کشور وجود دارند که از این تعداد تنها 4 هزار ناشر فعال هستند و زنان 13 درصد از این میزان را به خود اختصاص داده‌اند بدین معنی که ما 150 ناشر زن داریم که برای 70 میلیون ایرانی تولید محتوا می‌کنند. وی در پایان اظهار امیدواری کرد تا با همکاری وزارت فرهنگ و ارشاد و سازمان‌های مربوطه زمینه‌های لازم برای مشارکت زنان در حوزه نشر فراهم شود. نظری، مدیرکل سازمان‌های کارگری و کارفرمایی وزارت رفاه، کار و تعاون اجتماعی نیز در سخنانی کوتاه آمادگی سازمان متبوع خود را برای حمایت از تشکل‌های صنفی ویژه بانوان اعلام کرد. |  |
↧
مسجدجامعی: اغلب کتاب‌های پرخواننده بعد از انقلاب را زنان نوشته‌اند/ ضرورت جمع‌آوری تجربه‌های زنان ناشر
↧