مدیر انتشارات ویدا در گفتوگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) اظهار کرد: طی چند سالی که با انجمن فرهنگی ناشران کتاب کودک در برگزاری نمایشگاههای کتاب همکاری میکردم، به این نتیجه رسیدم که در حوزه تولید کتابهای ژانر ترس و وحشت برای کودکان و نوجوانان در ایران خلأ وجود دارد. در نمایشگاههای کتاب، شاهد تقاضاهای بسیار زیادی از سوی نوجوانان برای اینگونه کتابها بودم در حالیکه تولیدات زیادی در این حوزه نداشتیم. بعد از این بود که در یکی از نمایشگاههای شهر کتاب که برای ناشران و مترجمان برگزار شده بود با حجم زیادی از کتابهای ژانر ترس و وحشت روبهرو شدم و تصمیم به ترجمه و انتشار یکی از این مجموعهها گرفتم.
رضا نیکنام ادامه داد: مجموعه «تالار وحشت» اثر آر.ال. استاین نخستین اثری بود که در ژانر وحشت برای نوجوانان ترجمه و در سال 1383 در نمایشگاه بینالمللی کتاب عرضه شد و مخاطبان نیز از آن استقبال بسیار کردند، اما متاسفانه در این نمایشگاه به دلیل اینکه برخی تصور میکردند که این کتابها به نوعی ترس و وحشت و افکار شیطانپرستی را در بین نوجوانان اشاعه میدهند از انتشار آن جلوگیری کردند و پس از یک سال و نیم وقفه و ارائه توضیحاتی درباره محتویات کتابها بالاخره توقیف این کتابها برطرف شد. این توقیف خللی در کار ما ایجاد نکرد و ما کماکان با انگیزه فراوان به انتشار کتابهای ژانر ترس و وحشت برای نوجوان ادامه دادیم.
این ناشر تخصصی کتابهای ژانر ترس و وحشت درباره تاثیرات روانی این گونه آثار گفت: کتابهای این گونه ادبی، نوجوانان را ترسو نمیکنند بلکه زمینهای برای ایجاد هیجان در آنها هستند. نویسنده اینگونه کتابها بدون اینکه در نوجوان ایجاد ترس کنند با ایجاد هیجان و استفاده از تکنیک تعلیق به خواندن ادامه داستان تشویق میکند. من پیش از اینکه هر کتابی را منتشر کنم، آن را مطالعه میکنم که دارای مطالب اضطرابزا در کودکان نباشد، سپس آن را ترجمه و منتشر میکنم.
نیکنام در ادامه تاکید کرد: باید توجه داشت که شخصیت بچهها در دوران نوجوانی شکل گرفته است و اینگونه مطالب تغییری در شخصیتشان ایجاد نمیکند، نوجوانی که ترسو است اصولا علاقهای به مطالعه این گونه کتابها ندارد و نوجوانی هم که از چیزی نمیترسد، با خواندن اینگونه کتابها فقط مقداری هیجان را تجربه میکند.
وی درباره بازخورد اینگونه کتابها گفت: در نمایشگاههای کتابی که برگزار میشود به دلیل امکان رویارویی با مخاطبان، مرتبا بازخوردهای چاپ و انتشار اینگونه کتابها را بررسی میکنم. خوشبختانه تا به حال بازخوردها بسیار خوب و مثبت بوده و مخاطبان از کتابها راضی بودهاند و تا به حال حتی یک مورد اعتراض و نارضایتی چه از سوی نوجوانان و چه از سوی والدین درباره تاثیرات مخرب این کتابها و نامناسببودن آنها برای بچهها نداشتهایم، حتی والدینی را هم که در ابتدا نسبت به این کتابها نظر مساعدتی نداشتهاند، تشویق به مطالعه این کتابها کردهایم و آنها خیلی زود نظرشان تغییر کرده است.
نیکنام همچنین به لایههای زیرین موجود در کتابهای ژانر وحشت اشاره کرد و گفت: اینگونه کتابها غالباً در لایههای زیرین داستان روی روانشناسی و شخصیت نوجوانان کار میکند، معمولاً شخصیتهای موجود در این کتابها نوجوانانی هستند که ضعف شخصیتی دارند و در لایههای زیرین داستان بر روی ضمیر ناخودآگاه آنها کار میشود و نویسنده تلاش میکند در نهایت ویژگی بد شخصیتی این نوجوان را از بین ببرد.
وی یادآوری کرد: در واقع خواندن کتابهای ژانر ترس و وحشت نه تنها برای نوجوانان مخرب نیست بلکه مفید است و مهارتهای زندگی و شاخصههای ارزشمند اخلاقی را نیز به صورت غیرمستقیم به آنها آموزش میدهد.
نیکنام گفت: از سویی دیگر با توجه به اینکه ما در زمانی مدرن زندگی میکنیم که نوجوانان با انواع سرگرمیها، اینترنت، بازیهای کامپیوتری و تفریحات متنوع و گروهی سروکار دارند، انتشار اینگونه کتابها سبب میشود که بچهها وقت زیادی از اوقات فراغتشان را به خواندن این کتابها که برایشان هیجانانگیز است اختصاص دهند و کمتر سراغ بازیهای احتمالا خطرناک بروند. درواقع با مطالعه اینگونه کتابها تا حدودی هیجانات نوجوانان تخلیه میشود.
مدیر نشر ویدا در پایان به تحقیقات و پژوهشهای صورت گرفته بر این گونه کتابها اشاره کرد و گفت: با وجود اینکه در ایران کارهای تحقیقاتی و پژوهشی زیادی درباره انتشار کتابهای ژانر ترس و وحشت صورت نگرفته اما در سایر کشورها چون امریکا کارهای تحقیقاتی زیادی بر رتاثیر این کتابها روی گروههای مختلف سنی کودکان و نوجوانان انجام شده است و هرکدام از این کتابها از فیلترهای کارشناسی شده بسیاری میگذرند تا منتشر شده و به دست بچهها برسند.
انتشارات ویدا در سال 1376 فعالیتش را در حوزه کودک و نوجوان و بزرگسال آغاز کرده است و تا به حال حدود 500 عنوان کتاب منتشر کرده که 200 عنوان از آنها تجدید چاپ شده است.
اکثر این آثار برای نوجوانان و در ژانر ترس و وحشت بوده است. از جمله این کتابها میتوان به «انتقام از جنهای زیرزمینی»، «انتقام جادوگر»، «انسان گرگنما»، «چطور به زبان اژدهاها صحبت کنیم»، «چگونه دزد دریایی شویم»، «خونبهای گزاف»، «خون هیولا»، «الري كويين»، «افسانههاي دختر ايروني»، «مجموعه طنز كركي كسل»، «عروسک سنگ صبور»، «دختر انار»، «ماجرای پودینگ کریسمس»، «آخرین جلسه احضار روح»، «ماه پیشونی»، «زمان وحشت»، «چل گیس و حسن کچل»، «حقیقت پنهان» و «دايره وحشت» اشاره کرد.
در این باره بیشتر بخوانید:
گیتا گرکانی: خواندن کتابهای ژانر وحشت میتواند برای بچهها سودمند باشد/ دوران شیرین کودکی افسانه است